كاربرد شيمي كروم‌اسپينل در مطالعه سنگ‌زايي و محيط زمين‌ساختي پريدوتيت‌هاي مجموعه افيوليتي شمال‌ شرق كامياران

Application of Cr-spinel mineral chemistry in petrogenetic evolution and tectonic setting of NE Kamyaran ophiolitic complex

مجموعه افيوليتي شمال شرق كامياران بيشتر متشكل از هارزبورژيت­ است و بخش­هاي لرزوليتي با گسترش محدود در اين مجموعه وجود دارند. هارزبورژيت­ها به شدت به سرپانتينيت تبديل شده­اند و در بخش­هاي هارزبورژيتي، عدسي­هاي كوچك از كانه­زايي كروميت ديده مي­شوند. كاني‌هاي تشكيل­ دهنده هارزبورژيت­ها و لرزوليت­ها شامل اليوين، ارتوپيروكسن، كلينوپيروكسن و كاني فرعي اسپينل هستند. بر اساس نتايج تجزيه ريزپردازشي روي بلورهاي اسپينل، اين كاني از نوع كروم و آلومينيم‌دار بوده (كروم‌اسپينل) و داراي مقادير بسيار بالاي Mg# (9/71-2/55) و Cr# (5/45-3/34) و مقادير پايينTiO2 (ميانگين 06/0 درصد وزني) است. مقدار Fe3+ در كروم ‌اسپينل­هاي سنگ‌هاي مورد بررسي بالاست (ميانگين 8/0 درصد وزني) كه نشان­­دهنده تبلور در شرايط گريزندگي بالاي اكسيژن است. با توجه به داده­هاي تجزيه نقطه­اي، مقدار MgO در اليوين­ها بين 04/50 تا 99/52 درصد وزني بوده و تركيب آن­ها از نوع فورستريت (42/91-68/90Fo) است. براساس شيمي كاني اسپينل، پريدوتيت‌هاي مجموعه افيوليت شمال­شرق كامياران از نوع پريدوتيت­هاي تهي­شده و پسماندي است و در محيط زمين­ساختي پشته­هاي ميان اقيانوسي (مورب) تشكيل شده­اند.

Northeast Kamyaran ophiolitic complex is mainly composed of harzburgite along with small outcrops of lherzolite. Harzburgites are extensively altered to serpentinite. Small lenses of chromite mineralization are observed in harzburgites. The mineral assemblage present in the study harzburgite and lherzolite are olivine, orthopyroxene and clinopyroxene along with minor amount of spinel. Microprobe studies on the spinel indicate that it is Cr and Al bearing spinel (Cr-spinel) with very high Mg# (55.2-71.9) and Cr# (34.3-45.5) values and low values of TiO2 (with average value of 0.6 wt%). Fe3+ content of the Cr-spinel in the study rocks is high (with average value of 0.8 wt %) indicating that the crystallization occurred at high oxygen fugacity. According to the microprobe data, MgO content of olivine varies between 50.04 and 52.99 wt% and its composition is forsterite (Fo90.68-91.42). Based on the mineral chemistry of spinel, peridotites of Northeast Kamyaran ophiolitic complex belong to residual depleted peridotites which have formed in mid ocean ridge tectonic setting.