تأثير بازي‌درماني بر حافظه كوتاه‌مدت ديداري و انعطاف‌پذيري شناختي كودكان مبتلا به اختلال نارسايي-توجه/ فزون‌كنشي

The Effectiveness of Play Therapy on Visual Short-Term Memory and Cognitive Flexibility in Children with Attention Deficit/ Hyperactivity Disorder

اختلال نارسايي‌توجه/ فزون‌كنشي يكي از رايج‌ترين اختلال‌هاي روان‌شناختي دوران كودكي است كه بيشترين تعداد مراجعان روان‌شناسان كودك و روان‌پزشكان اطفال را تشكيل مي‌دهد. با توجه به اهميت مداخلة موثر در اين زمينه، پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير بازي‌درماني بر حافظه كوتاه‌مدت ديداري و انعطاف‌پذيري شناختي در كودكان مبتلا به اختلال نارسايي‌توجه/ فزون‌كنشي انجام شد. اين پژوهش از نظر روش‌شناسي، يك مطالعة شبه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه آزمايش و كنترل است. جامعة آماري شامل تمامي كودكان مبتلا به اختلال نارسايي‌توجه/ فزون‌كنشي مراجعه‌كننده به مراكز روان‌پزشكي شهر رشت در سال 1394 بودند كه تحت درمان دارويي قرار داشتند، كه تعداد 30 نفر از آنها با روش نمونه‌گيري در دسترس و بر حسب شرايط ورود به پژوهش انتخاب و در دو گروه آزمايش و كنترل جايدهي شدند. براي جمع‌آوري داده‌ها از مقياس درجه‌بندي اختلال نارسايي توجه/ فزون‌كنشي انجمن روان‌پزشكي آمريكا (2013)، آزمون استروپ (1935)، و آزمون آندره‌ري (1942) استفاده شد. برنامه بازي‌درماني، در طي10 جلسه 75 دقيقه‌اي به گروه آزمايش ارائه شد، در حالي‌كه گروه كنترل، مداخله‌اي در اين زمينه‌ دريافت نكردند. نتايج آزمون تحليل كوواريانس نشان داد كه در مرحله پس‌آزمون بازي‌درماني باعث بهبود در انعطاف‌پذيري شناختي و حافظه كوتاه‌مدت ديداري در كودكان مبتلا به اختلال نارسايي‌توجه/ فزون‌كنشي گروه آزمايش مي‌شود (01/0p<). بازي‌درماني با شيوه‌اي مناسب سطح تحول كودكان به‌طور عيني و ملموس تجربه مهارت‌آموزي را براي آنها فراهم مي‌كند و اين تمرين عملي به‌طور مستقيم منجر به بهبود انعطاف‌پذيري شناختي و حافظه كوتاه‌مدت ديداري اين كودكان مي‌شود.

Attention deficit/ hyperactivity disorder is one of the most common psychiatric disorders in childhood that accounts for the highest number of children psychologists and pediatric psychiatrists. Considering the importance of effective intervention in this field, the aim of present study was to determine the effectiveness of play therapy on visual short-term memory and cognitive flexibility in children with attention deficit/ hyperactivity disorder. This methodology is a quasi-experimental study with pre-test-post-test design with experimental and control group. The statistical population included all children with attention deficit / hyperactivity disorder referring to psychiatric centers of Rasht in 2016 that were under medical treatment, of among them 30 children were selected by available sampling method and according to the conditions of entering the research and assigned in the experimental and control groups. To collect the data, attention deficit / hyperactivity disorder rating scale American Psychiatric Association (2013), Stroop Test (1935), and Andréry (1942) were used. For experimental group, play therapy program was executed at 10 weekly sessions in 75 minutes whereas control group did not receive any training. The results of covariance analysis showed that play-therapy caused improvement in cognitive flexibility and short-term visual memory in children with attention deficit/ hyperactivity disorder in the post-test in the experimental group (p<0/01). Play therapy provides an objective and tangible training experience for children through an appropriate method of children's development, and this practical exercise directly contributes to improving the cognitive flexibility and visual short-term memory of this children.