علل نظري پيوند سياست عمل‌گرا با ديانت دنيا‌گراي ساسانيان با بررسي شواهد مكتوب از گنجينه‌هاي شاهنشاهي ساساني

Theoretical reasons of links between pragmatic politics and worldly religion of Sasanians by studying literary evidence of imperial treasures of Sasanian Empire

گرايش ساسانيان به ثروت درباري و گنجينه ­هاي باشكوه در پيوند با نوع رويكرد آن­ها به زندگي مادي و اين جهاني بود كه آن نيز در ساختار قدرت و جهان­بيني اين شاهنشاهي بازتاب يافته بود. اين مسئله همچنين تحت تأثير شرايط تازۀ جهاني هم ­عصر اين امپراتوري و تحولات داخلي آن بود. مهم­ترين پيامد اين رويكرد در اواخر دوران ساساني در گرايش به تمركز قدرت و ثروت خود را نشان داد كه با از ميان برداشتن زمين­داران قدرتمند محلي و تبديل آنان به دهقانان يا زمين­داران خرد رخ داد و اين موضوع، دربار ساساني را كانون تجمع ثروت از سرتاسر نقاط اين شاهنشاهي ساخت، به گونه ­اي كه در هيچ يك از ادوار پادشاهان اين سلسله نمونه­ اي را نمي­ توان سراغ گرفت. اين مسئله به ويژه در دوران خسرو دوم نمود مي ­يابد كه تمركز ثروت به پديدآمدن خزانه ­اي سرشار از گنجينه ­هايي منجر شد كه نمونه ­هايي از آن در كتب مورخان دوران اسلامي آمده است. اين پژوهش بر آن است تا با تكيه بر شواهد مكتوب متعدد برجاي­مانده از عصر ساساني و پساساساني دربارۀ گنجينه­ هاي شاهان اين سلسله و خزائن امپراتوري و بررسي و نقد داده­ هاي متون فوق و پژوهش‌هاي جديد به روش توصيفي-تحليلي، چگونگي رويكرد اين امپراتوري را به مقوله ثروت و تجمل براساس باورهاي ديني و اعتقادي بر مبناي رويكردهاي نظري بررسي نمايد.

The Sassanians’ tendency to the wealth of the court and magnificent treasures related with their approach to worldly life which was reflected in the structure of their power and their worldview. This issue was also influenced by the new global conditions and internal developments.The most important consequence of this approach at the end of Sasanian Empire was their tendency to concentrate the power and wealth by removing powerful local landowners and making them as peasants or small landowners. This issue made the Sasanian court as the focus of wealth accumulation, so that there is no instance in any other periods like this. This issue, especially during Khosrow II, shows that the concentration of wealth led to the emergence of a rich treasury. The examples are in the books of historians of the Islamic period.In this paper it is aimed to study the approach of this empire to wealthand pomp on the basis of religious beliefs, relying on numerous literary evidence from Sasanian and post-Sasanian period about the treasures with descriptive-analytical method.