كليدواژه :
هم‌معنايي , وام‌واژه , واحدواژگي , عضو‌واژگي , جزء‌واژگي , تقابل‌معنايي
چكيده فارسي :
اين پژوهش با هدف مشخص كردن نوع و بسامد روابط معنايي واژگاني همزماني ميان واژه‌هاي فارسي و عربي به بررسي تطبيقيِ معاني واژه‌هاي بسيط عربي در فارسي، مي‌پردازد؛ بدين منظور دو فرهنگ بزرگ سخن و فرهنگ عربي عبدالنبي قيم انتخاب، و واژه‌هاي مشترك عربي در فارسي ميان دو فرهنگ استخراج شد. سپس براساس چندين آزمون زبانشناختي، شش نوع رابطه معنايي واژگاني هم‌معنايي، شمول‌معنايي، تقابل‌معنايي، جزء‌واژگي، عضو‌واژگي و واحدواژگي مشخص و بسامد هر كدام در سطح واژه‌ها و هم‌چنين در سطح معاني آنها مشخص گرديد. بر اين اساس، بسامد وقوع هر كدام از روابط در 4506 واژه به ترتيب: هم‌معنايي 83/76 درصد، شمول معنايي 75/14 درصد، تقابل‌معنايي 28/0 درصد، جزء‌واژگي 57/0 درصد، عضو‌واژگي 04/0 درصد و واحدواژگي 13/0 درصد مشخص شد. هم‌چنين با تطبيق معاني 4506 واژه با يكديگر در مجموع 26326 تطبيق صورت گرفت كه بسامد وقوع روابط معنايي واژگاني بين اين تطبيق‌ها به ترتيب هم‌معنايي 75/16 درصد، شمول معنايي 61/2 درصد، تقابل‌معنايي 04/0 درصد، جزء‌واژگي 09/0 درصد، عضو‌واژگي 007/0 درصد و واحدواژگي 02/0 درصد مشخص شد.
چكيده لاتين :
The purpose of this study is to determine the type and frequency of lexical semantic relations between Persian and Arabic terms, and to investigate the meaning of Arabic terms in Persian. For this, Bozorg Sokhan dictionary and Abdolnabi Ghayyem Arabic dictionary was chosen and common Arabic words in Persian were extracted from the above dictionaries. Then based on some linguistic tests, six types of lexical semantic relations including synonymy, hyponymy, semantic opposition, meronymy, member collection, portion-mass, were identified and the frequency of each of them was determined at the level of words, along with the meaning of each word. The frequency of the occurrence of each of the semantic relations in 4506 words was as follows: synonymy 76,83%, hyponymy 14,75%, semantic opposition 0,28%, meronymy 0,57%, member collection 0,04% and portion-mass 0,13% determined. Also, by matching the 4506 words with each other, a total of 26326 matchings were performed, the frequency of occurrence of lexical semantic relations among these adaptations were synonymy 16,75%, hyponymy was 2,61%, semantic opposition 0,04%, meronymy, member collection 0,007%, and portion-mass 0.02% respectively.
