تبيين زيست پذيري روستاهاي منطقه كلانشهري تهران (مورد مطالعه: شهرستان ورامين)

مسائل مربوط به زيست پذيري روستاهاي پيراكلانشهري با مفهوم زيست پذيري روستايي قابل تبيين نبوده و تحت يك شبكه ارتباطي و همپيوندي هاي روستا-شهري از شهرهاي تحت نفوذ خود متأثر مي گردد. پژوهش حاضر تبيين زيست پذيري روستاهاي منطقه كلانشهري تهران(شهرستان ورامين) مي باشد. روش اين پژوهش اكتشافي-تبييني بوده و سعي در تبيين نقش عوامل و نيروهاي موثر در زيست پذيري روستاهاي پيرامون كلانشهري در قالب عوامل درون روستايي و برون/فرا روستايي است. در اين راستا،نخست بررسي نظريه ها و مدل مفهومي تحليل ارائه گرديد. بر اين مبنا، ابعاد اجتماعي، اقتصادي، زيست محيطي و كالبدي و گويه هاي آن تحت عنوان عوامل درون و برون روستايي از طريق فرا تركيب گويه و دلفي شناسايي اوليه شدند. 19 گويه در قالب ابعاد چهارگانه براي مجموعه عوامل برون/فرا روستايي موثر در آشكارسازي وضعيت زيست پذيري روستاها و 116 گويه و 17 مولفه براي عوامل دروني زيست پذيري روستاهاي پيرامون كلانشهر تهران شناسايي شد. در تدقيق و اكتشاف عوامل ياد شده از تحليل عاملي اكتشافي بهره گيري شد و نتايج تاييد 19 عوامل فرا روستايي و 81 گويه عوامل درون روستايي بود. جامعه آماري پژوهش راساكنين روستاهاي پيرامون شهرورامين وشهرجوادآباد(دو نقطه شهري شهرستان ورامين) به تعداد 53،255 نفر وشهرهاي مذكور و همچنين خبرگان، متخصصين،كارشناسان و مديران محلي به تعداد 140 نفر تشكيل دادند. در نمونه گيري از ساكنين از نمونه گيري خوشه اي تصادفي استفاده شده و حجم نمونه از طريق فرمول كوكران با پذيرش خطاي 0.05 درصد به تعداد 682 نفر تعيين شده و به صورت سهميه اي- طبقه اي بين مراكز توزيع گرديد. از آزمون تحليل عاملي اكتشافي و تاييدي و معادلات ساختاري جهت تجزيه و تحليل داده ها استفاده شد. همچنين از نرم افزارهاي lisrel وSPSS در تحليل داده هاي آماري و نمايش فضايي داده ها استفاده شد. يافته هاي پژوهش نشان داد كه عوامل برون/فرا روستايي و عوامل درون روستايي در زيست پذيري روستاهاي پيرامون كلانشهر تاثير گذاشته و آن را تبيين مي كنند لكن ميزان تاثير عوامل برون روستايي بيشتر از عوامل درون روستايي بود.