شناسايي الگو‌هاي باران‌زاي غرب ايران

به‌منظور بررسي الگوي روزهاي بارشي غرب ايران از آمار روزانه بارش 17 ايستگاه سينوپتيك طي دوره آماري 1992-2012 واقع در استان هاي همدان، كردستان و كرمانشاه استفاده شد. در ادامه مقادير ارتفاع ژئوپتانسيل تراز 500 هكتوپاسكال براي دوره ها استخراج و عوامل و الگو هاي هوا در زمان رخداد بارش فراگير با اعمال روش هاي تحليل عاملي و خوشه اي در منطقه شناسايي شدند. سپس براي بررسي دقيق تر شرايط جوي داده هاي مربوط به فشار تراز دريا، ارتفاع ژئوپتانسيل، سرعت قائم، نم ويژه، مؤلفه مداري و نصف النهاري باد از تارنماي مركز ملي مطالعات و پيش بيني محيطي / علوم جو (NCEP/NCAR) اخذ و اقدام به ترسيم نقشه هاي سطوح مختلف جوي شد. خروجي حاصل از انجام تحليل عاملي بر روي داده هاي ارتفاع ژئوپتانسيل تراز 500 هكتوپاسكال نشان داد يازده عامل در بارش هاي روزانه منطقه دخالت دارند كه درمجموع اين يازده عامل 91 درصد (عامل اول 60 درصد) از واريانس كل داده ها را تبيين مي‌نمايند. نتايج نشانگر اين بودند كه يك الگوي غالب در تراز مياني جو تشكيل‌شده و ناوه عميق بر روي درياي سياه و مديترانه استقرار مي يابد كه تشكيل اين سامانه باعث شده تا شمال درياي سرخ نيز هسته چرخندزايي آن كشيده شود و بارش هاي سنگين و فراگيري را براي منطقه به ارمغان بياورد. از منابع تامين كننده رطوبت در بارش هاي منطقه مي‌توان به درياي مديترانه و خليج فارس اشاره كرد كه بصورت تركيبي و مستقل عمل مي كنند. همچنين نتايج نشان داد كه بيشترين عامل تاثيرگذار در بارش هاي منطقه نفوذ كم فشار سوداني به مناطق غربي خاورميانه است.