سطح‌بندي و تحليل وضعيت پايداري درسكونتگاه‌هاي روستايي مورد شناسي: شهرستان زرّين‌دشت

Ranking and Analyzing the Stability Status of Rural Settlements (Case Study: Zarrindasht County

امروزه رويكرد توسعۀ پايدار به‌عنوانِ چارچوبي براي تحليل پايداري نظام سكونتگاه‌هاي انساني به‌طور عام و سكونتگاه‌هاي روستايي به‌طور خاص از ارزش و اعتبار بالايي برخوردار است. بررسي و شناخت نواحي روستايي و تحليل قابليت‌ها و تنگناهاي آن‌ها در فرايند برنامه‌ريزي توسعۀ روستايي اهميت بسزايي دارد. در همين راستا، هدف پژوهش حاضر بررسي و تحليل وضعيت پايداري در سكونتگاه‌هاي روستايي شهرستان زرّين‌دشت است. در فرايند پژوهش، ابتدا مباني نظري سنجش پايداري و سوابق مطالعاتي آن مورد مطالعه قرار گرفت و براساس آن و با توجه به اطلاعات موجود درخصوص منطقة مورد مطالعه، 76 شاخص سنجش پايداري در پنج بُعد اقتصادي، اجتماعي، محيطي، كالبدي‌ و دسترسي تعيين شد. جامعۀ آماري تحقيق را همۀ سرپرستان خانوارهاي روستايي شهرستان (7927 نفر) و كارشناسان تشكيل مي‌دهد كه از ميان گروه اول حجم نمونه‌اي با استفاده از فرمول كوكران به تعداد 310 پرسشنامه به‌صورت تصادفي ساده و از بين كارشناسان حجم نمونه‌‌اي به تعداد30 نفرتكميل ‌شده است. در اين پژوهش براي تجزيه‌وتحليل داده‌هاي كمّي از آزمون تي تك‌نمونه‌‌‌اي و براي به‌دست آوردن وزن هريك از ابعاد و اولويت‌بندي دهستان‌ها از تحليل سلسله‌مراتبي فازي استفاده ‌شده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه دهستان خسويه با وزن 0/354 به‌عنوانِ پايدارترين دهستان در ابعاد پنج‌گانه مشخص شده است. دهستان زيرآب با وزن 0/247 پايداري ضعيف، دهستان ايزدخواست غربي با وزن 0/153 در شرايط نيمه‌پايدار و همچنين دهستان ايزدخواست شرقي با وزن 0/072 و دهستان دبيران با وزن 0/077 به‌عنوانِ ناپايدار‌ترين دهستان‌هاي شهرستان انتخاب شده‌اند. همچنين نتايج آزمون تي تك‌نمونه‌‌‌اي نشان مي‌دهد كه دهستان خسويه با ميانگين 3/629 بيشترين و دهستان دبيران با ميانگين 2/516 كمترين ميانگين را دارند.

Nowadays sustainable development approach as a framework for analyzing sustainability of human settlements’ System in general and rural settlements as particularly are highly valued. Assessment and analysis capabilities of rural areas and bottlenecks in rural development planning process is very important. In this regard purpose of this research is the investigation and analysis of the sustainability status in rural settlements of Zarrindasht County. In the research process, the theoretical foundation of sustainability assessment and the studies records were studied. According to the information available in the study area, 78 indicators of stability in five economic, social, environmental, physical, and access was determined. The statistical population of the study involved heads of rural households (7927) and experts. Among the first group, 310 questionnaires were sampled using Cochran's formula in a simple random sample of 30 sample size experts. In this study ] to analyze the quantitative data of single-sample t-test and to obtain dimensions and weight of each priority districts of fuzzy hierarchical analysis is used. The results show that the district Khosuyeh with weigh 0.354 as the most stable district it has been found in five dimensions. District Zirab with weigh 0.247 weak sustainability, district West Izadkhast with weigh 0.153 in terms of metastable and also East Izadkhast with weigh 0.072 and district Dabiran with weigh 0.077 as the most unstable district of the city have been selected. Also, the results of one-sample t-test show that Khoshiva's district with the average of 3.629 has the highest mean and the Dabiran district has the lowest average of 2.516.