بررسي برخي از مسائل اقتصادي و اجتماعي پديدۀ نشست زمين ناشي از بهره‌‌برداري بي‌‌رويه از آب‌‌‌هاي زيرزميني در شهر رفسنجان

Investigating Some of the Economic and Social Issues of Landfall Phenomena Caused by Overusing the Underground Water in Rafsanjan City

افزايش مصرف آب‌‌هاي زيرزميني به‌منظورِ توسعۀ صنعت و كشاورزي توأم با خشكسالي‌‌هاي متوالي باعث كاهش شديد سطح آب‌‌هاي زيرزميني شده است. اين مسئله پديدۀ نشست زمين را به‌همراه داشته است. در مطالعۀ جاري برخي از مسائل اقتصادي و اجتماعي پديدۀ نشست زمين ناشي از بهره‌‌برداري بي‌‌رويه از آب‌‌‌هاي زيرزميني در شهر رفسنجان، مورد بررسي قرار گرفت. براي اين منظور با استفاده از روش پيمايشي و با تكميل 300 پرسشنامه، اطلاعات مورد‌نياز به‌دست آمد. سپس براي تجزيه‌و‌تحليل داده‌‌ها از روش رگرسيون و آناليز واريانس استفاده شد. نتايج نشان داد بهره‌‌برداري بي‌‌رويه از آب‌هاي زيرزميني و افزايش اُفت سالانه، افزايش خسارت‌‌ها و هزينه‌‌هاي تعميرات ساختمان به‌دليل نشست زمين را به‌دنبال داشته است. به‌منظورِ كاهش اثرات منفي ناشي‌از برداشت بي‌‌رويه از آب‌‌هاي زيرزميني، پيشنهاد مي‌‌شود در ارزيابي‌‌هاي اقتصادي به هزينه‌‌ها و منافع اجتماعي توجه شود. نتايج اين مطالعه همچنين مي‌تواند به‌عنوان راهنمايي درجهتِ نحوۀ توسعۀ منطقۀ شهري در شهر رفسنجان مورد استفاده قرار گيرد.

The increase in the use of groundwater for agricultural and industrial development accompanied by successive droughts has greatly lowered the groundwater level. This has resulted in land subsidence. In this study, using a sample of 300 farmers, the social costs and benefits of over using of groundwater in increasing damages and repairing costs of buildings because of land subsidence in Rafsanjan city was investigated. Variance analysis and regression methods were used in this regard. The results showed that because of over drafting of ground water, increasing damages and repairing costs of buildings because of land subsidence. For elimination or reduction of ground water degradation and its effects, this paper recommended to economic evaluation in addition to the social costs and benefits. Also, the results of this study can be used as a guide for developing the city of Rafsanjan.