ارزيابي وضعيت شاخص‌‌هاي زيست‌‌‌‌پذيري شهري از ديدگاه شهروندان (مورد شناسي: مناطق پنج‌گانۀ شهر زاهدان)

Assessing the Status of Urban Viability Indicators from the Citizen's Point of View (Case Study: Five Districts of Zahedan City

در عصر حاضر با توجه به رشد و گسترش شهرها، مسائل شهرسازي و مفاهيمي مانند شهر و شهروندي به مهمترين مسائل تأثيرگذار بر زندگي انسان در ابعاد كمّي و كيفي تبديل شده‌‌اند؛ بنابراين پرداختن به تئوري‌‌هاي جديد شهرسازي مانند شهر زيست‌‌پذير با اهدافي از‌قبيل حل مشكلات شهري، ارتقاي كيفيت زندگي در شهر، كارآمدي مديريت شهري و راهبري شهر به‌ سمت و سوي مطلوبيت بيشتر با احترام گذاشتن به ارزش‌‌هاي بومي و محلي بيش از پيش اهميت يافته است. پژوهش حاضر با هدف بررسي و ارزيابي وضعيت زيست‌‌پذيري مناطق پنج‌‌گانۀ شهر زاهدان از ديدگاه شهروندان انجام شده است. ماهيت اين پژوهش «توصيفي-تحليلي» و از نوع «كاربردي» است. جمع‌آوري داده‌‌ها و اطلاعات با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است. براي تعيين حجم نمونه از فرمول كوكران استفاده شد و جامعۀ نمونۀ پژوهش 400 نفر تعيين شد. تجزيه‌و‌تحليل داده‌‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و تحليل رگرسيون، آزمون T تك‌نمونه‌‌اي و در مرحلۀ نهايي به‌منظور بررسي زيست‌‌پذيري و رتبه‌بندي مناطق 5گانۀ شهر زاهدان، از آزمون كروسكال واليس استفاده شد. يافته‌‌هاي پژوهش نشان مي‌‌دهد كه متغيّر درآمد با مقدار بتاي 0/322 بيشترين تأثير را بر ميزان رضايتمندي ساكنان شهر زاهدان از شاخص‌‌هاي زيست‌‌پذيري دارد. نتايج آزمون T تك‌نمونه‌‌اي بيانگر آن است كه ميانگين كلي شاخص‌‌هاي زيست‌‌پذيري 2/67 و پايين‌‌تر از حد متوسط است. از ميان ابعاد مورد مطالعه، «بُعد اجتماعي» با ميانگين 3/02، در حد متوسط قرار دارد و از وضعيت مطلوب‌‌تري برخوردار است؛ البته با توجه به سطح معني‌‌داري كه از 0/05 بالاتر بوده، به‌لحاظ آماري اين رابطه معني‌‌دار نيست و نمي‌‌توان اين نتيجه را به كل جامعه تعميم داد؛ در‌حالي كه «بُعد اقتصادي» با ميانگين 2/54، «بُعد چالش‌‌هاي شهري» با ميانگين 2/64 و «بُعد زيرساخت‌‌هاي شهري» با ميانگين 2/50 كمتر از حد متوسط مي‌‌باشند و وضعيت نامطلوبي دارند. نتايج آزمون كروسكال واليس نشان مي‌‌دهد كه از ميان مناطق 5گانۀ شهر زاهدان، منطقۀ 1 با ميانگين رتبه‌‌اي 243/83، داراي بيشترين زيست‌‌پذيري است. در‌مقابل، منطقۀ 4 با ميانگين رتبه‌‌اي 137/33، داراي كمترين زيست‌‌پذيري در بين مناطق 5گانۀ شهر زاهدان است.

In the present age, considering the growth and development of the cities , the urbanism issues and concepts such as city and citizenship have become the most important issues affecting human life in quantitative and qualitative dimensions, Therefore, they are addressing new urban development theories such as the city, with goals such as solving urban problems, improving the quality of life in the city, the efficiency of urban management and city leadership towards the side of more desirability, with respect to local and local values more than before .The purpose of this study was to investigate and evaluate the livability status of the five districts of Zahedan from the citizen's point of view.The nature of this study is descriptive-analytical and is of applied one. Data collection was done using a questionnaire. To determine the sample size, Cochran formula was used and the population of the sample was 400 people. Data analysis was performed using SPSS software and regression analysis, T-test, and one-sample T-test and in order to evaluate the viability and ranking of 5 areas in Zahedan, Kruskal-Wallis test was used. The findings show that the income variable with a beta value of 0.322 has the most effect on satisfaction of residents of Zahedan from the indicators of survival. The results of one-sample T test indicate that the overall mean of indices of survival was 2.67 an‎d lower than average. Among the dimensions studied, the social dimension with an average of 3.23 is moderate and has a more favorable situation; however, with regard to the significance level which is higher than 0.05,and from the statistical view is not a meaning relationship an‎d it is not possible to generalize this result to the whole society ", while the economic dimension with an average of" 2.54 " urban challenges with an average of" 2.64 and "urban infrastructure with an average of 2.50 less Are moderate and undesirable. The results of Kruskal-Wallis test show that among the 5 regions of Zahedan, region 1 with an average rating of 243.83, has the highest viability, in contrast, region 4 with an average rating of 137.33, has the least viability in 5th districts of Zahedan city.