مكانيابي بهينه و ساماندهي فضايي – مكاني بيمارستان‌ها با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي (GIS)(مورد مطالعه: شهر اهواز)

Hospital Spatial organization and location Optimum LocationUsing Geographic Information System (GIS) (Case study: Ahvaz City

موقعيت بيمارستان ها نسبت به ساير كاربري هاي شهري به ويژه شبكه معابر از يك طرف و تراكم جمعيتي از سوي ديگر در آرامش روحي- جسمي ساكنين شهري نقش مهمي دارد. به علاوه تعيين شعاع عملكردي و حوزه نفوذ بيمارستان ها مي تواند در تعيين مكان بهينه براي اين نوع كاربري موثر باشد. هدف پژوهش ارزيابي مكاني بيمارستان­هاي موجود و انتخاب بهترين مكان­ها براي استقرار آنها در سطح شهر مي باشد. روش تحقيق توصيفي-تحليلي مي باشد. براي جمع آوري اطلاعات و داده­هاي مورد نياز از مطالعات ميداني استفاده شده و با توجه به اطلاعات بدست آمده، به بررسي محدوده مورد مطالعه نسبت به وضع موجود شبكه هاي ارتباطي، كاربري مسكوني، فضاي سبز، رودخانه كارون، گسل و تراكم جمعيت پرداخته شد. همچنين براي وزن دهي به معيارها، از مدل AHP استفاده شده است. سپس با استفاده از مدل تحليلي سلسله مراتبي در محيط نرم افزار ARC GIS به ارزش گذاري معيارها در محدوده مورد مطالعه و تهيه نقشه­هاي متناسب با معيارها پرداخته و در نهايت نقشه تركيبي از معيارها كه نشان دهنده بهترين مكان جهت احداث بيمارستان در اين محدوده است استخراج مي­ شود. نتايج حاصل از تلفيق لايه هاي اطلاعاتي، زمين­ه اي منطقه مورد نظر را براي انتخاب مكان مناسب براي كاربري بهداشتي - درماني در هفت طبقه دسته بندي شده است كه نهايتاً زمين هاي دسته عالي و خوب براي احداث مراكز بهداشتي- درماني مشخص گرديد. مدل تحليل سلسله مراتبي AHP به همراه GIS مي تواند به عنوان ابزاري كارآمد در مكانيابي محل بيمارستان­ها مورد استفاده قرار بگيرد.

The situation of hospitals, especially in comparison to other urban and street network from one side of and population density on the other hand of urban residents has an important role in the physical and psychological comfort. In addition, hospitals can to determine radius of performance and jurisdiction to determine the optimal location for this function to be effective. This research aims to evaluate the location of the existing hospitals in the city is the best place to deploy them. The research method is descriptive-analytic. To collect the required data from field studies used. For collecting required information and data is used field studies and According to information obtained, To review the study area in terms of access to communication road, green space, away from industrial centers, military, and the fault, as well as for weighting the criteria, is used the AHP model. Then, using a decision model of TOPSIS in GIS software, valuation of criteria in the study area and mapping in accordance with the selection criteria, finally The Intersect map of the standards that represent the best place for construction of the hospital in this range are extracted. The results of integrating layers, Land area suitable for the area for service users – treatment Classified in seven categories which finally lands a great right and good for the construction of health centers were identified. Analytic Hierarchy Process Model AHP with GIS can be used as effective tool in site selection of hospitals.