اثربخشي درمان شناختي ‌رفتاري مبتني بر تصوير بدن بر رضايت جنسي و سازگاري زناشويي زنان نابارور

Effectiveness of Cognitive Behavioral Therapy based on body image on sexual satisfaction and marital adjustment of married infertile women

هدف: هدف پژوهش تعيين اثربخشي درمان شناختي رفتاري مبتني بر تصوير بدن بر رضايت جنسي و سازگاري زناشويي زنان نابارور بود. روش: روش پژوهش نيمه آزمايشي با طرح پيش‌آزمون، پس‌آزمون و پيگيري با گروه گواه و جامعه آماري زنان نابارورِ مراجعه كننده به 26 مركز درمان ناباروريِ شهر تهران در نيمه اول سال 1396 بود كه طبق پرسشنامه چند بُعدي بدن كَش (1994) از تصوير بدن خود ناراضي بودند. 30 زن نابارور با روش نمونه‌گيري خوشه‌ايِ دو مرحله‌اي از 2 مركز رويش هلال احمر و خاتم‌النبياء انتخاب شدند و به­صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و گواه قرار گرفتند و پرسشنامه‌هاي رضايت جنسي لارسون، اندرسون، هولمن و نيمان (1998) و سازگاري زناشويي اسپانير (1976) را تكميل كردند. درمان شناختي رفتاريِ تصوير بدن برگرفته از پژوهش كَش و استارچن(2002) و روزن، سالتزبرگ و سربنيك(1989) در مورد گروه آزمايش هفته‌اي يك بار در 9 جلسه 90 دقيقه‌اي اجرا و داده‌ها از طريق تحليل واريانس مختلط با اندازه‌گيري مكرر تحليل شد. يافته‌ها: نتايج تفاوت معني‌داري را بين گروه آزمايش و گواه در ميزان افزايش رضايت جنسي (173/6 =F، 019/0 =P) و سازگاري زناشويي (768/4 =F، 039/0 =P) در مرحله پس‌آزمون و پس از دو ماه پيگيري نشان داد. نتيجه‌گيري: درمان شناختي رفتاريِ تصوير بدن، با اصلاح باورهاي منفي دربارة ظاهر جسماني و جايگزيني آن‌ها با افكار مثبت و منطقي، منجر به اعتماد به نفس در روابط جنسي و در نتيجه بهبود رضايت جنسي و سازگاري زناشوئي زنان نابارور مي­شود.

Aim: The aim was to determine effectiveness of Cognitive Behavioral Therapy based on body image on sexual satisfaction and marital adjustment of infertile women. Methods: Method was quasi-experimental with pretest, posttest and follow-up with control group and statistical population was infertile women referred to 26 infertility treatment centers in Tehran in 2017 who, according to body multidimensional questionnaire’s Cash (1994) were dissatisfied with their body image. 30 infertile woman were selected using a two stage cluster sampling method and were placed randomly in two experimental and control groups. In this way, two centers namely, Hilal Ahmar Rooyesh and Khatam OlAnbiya were selected and participants were randomly selected from these centers and completed two questionnaires Larsson's (1976) Sexual Satisfaction Scale and Spinner's (1998) Dyadic Adjustment Scale. Cognitive Behavioral Therapy based on body image, based on previous research by Cash and Strachan (2002) and Rosen, Saltzberg and Srebnik (1998) was implemented in experimental group once a week in nine sessions of 90 minutes duration. Data was analyzed using analysis of mixed variance with repeated measures. Results: Results showed significant difference between experimental and control groups in increased sexual satisfaction (F= 6.173, P= 0.019) and marital adjustment (F= 4.768, P= 0.039) scores in posttest and two month follow-up. Conclusion: Cognitive Behavioral Therapy of body image leads to selfconfidence in sexual relationships and improves sexual satisfaction and marital adjustment of infertile women. This may occur as a result of modifying negative beliefs about physical appearance and replacing them with positive thoughts.