تحليل فضايي تفاوت‌هاي تاب‌آوري در نواحي شهري و روستايي در برابر مخاطرات طبيعي (موردمطالعه: شهرستان پل‌دختر)

Spatial Analysis of Differences between Urban and Rural Areas about Resilience to Natural Hazards (Case Study: Poldokhtar Township)

دولت‌ها براي كاهش اثر مخاطرات راهبرهاي متنوعي را در پيش مي‌گيرند. از مهم‌ترين اين راهكارها كه تاكنون كمتر به آن توجه شده است، شناسايي تفاوت جوامع مختلف از نظر شاخص‌هاي تاب‌آوري در برابر مخاطرات، و اتخاذ استراتژي متناسب براي هركدام از آن‌ها است. لذا هدف اين مطالعه بررسي تفاوت جوامع شهري و روستايي از نظر تاب‌آوري در برابر مخاطرات طبيعي بوده است. تحقيق حاضر از نظر هدف، كاربردي و روش انجام آن تركيبي (كيفي و كمي) است. ابزار گردآوري داده‌ها پرسش‌نامه، مصاحبه و سالنامه آماري استان لرستان است. جامعه آماري خانوارهاي شهري و روستايي شهرستان پل‌دختر است (30012=N). با استفاده از فرمول كوكران، 379 خانوار (244 خانوار شهري و 135 خانوار روستايي) انتخاب گرديد. براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها، از آزمون‌هاي تحليل واريانس، مدل رگرسيون لجستيك و براي تحليل فضايي شاخص‌ها، از سيستم اطلاعات جغرافيا (GIS) استفاده شد. نتايج نشان داد كه تفاوت قابل‌توجهي بين عوامل تاب‌آوري در مناطق شهري و روستايي وجود دارد. تاب‌آوري در مناطق شهري در درجه اول تحت تأثير سرمايه اقتصادي مي‌باشد. درحالي‌كه سرمايه اجتماعي، مهم‌ترين عامل تاب‌آوري در مناطق روستايي است. همچنين در مناطق روستايي تغييرات مكاني قابل‌توجهي در زمينه شاخص‌هاي تاب‌آوري وجود دارد. لذا براي افزايش تاب‌آوري جوامع در برابر مخاطرات، بايد براي هر يك از آن‌ها با توجه ظرفيت‌هاي محلي، استراتژي متناسب اتخاذ گردد.

Governments are pursuing a variety of strategies to reduce the impact of hazards. The most important of these solutions, which have so far been neglected, is identifying the different communities from the standpoint of resilience to risk, and adopting an appropriate strategy for each of them. Therefore, the aim of this study was to investigate the difference between urban and rural communities in terms of accelerating the naturalization. The present research is a combination (qualitative and quantitative) of purpose, applied and method of doing it. The data-gathering tool was a questionnaire, interview, and yearly journal of Lorestan province. The statistical population is urban and rural villages of Poldokhtar township (N= 30012). Using Cochran formula, 379 households (244 households and 135 rural households) were selected. Data analysis was performed using variance analysis, logistic regression model and geographic information system (GIS) for spatial analysis of indices. The results showed that there is a significant difference between functional factors in urban and rural areas. Resilience in urban areas is primarily affected by economic capital. While social capital is the most important factor in resilience in rural areas. There are also significant spatial changes in resilient indices in rural areas. Therefore, in order to increase the resilience of societies against risks, for each of them, an appropriate strategy should be taken into account with regard to local capacities.