شبيه سازي عملكرد و تعيين تاريخ كاشت گندم ديم و آبي بر مبناي عوامل اقليمي و محيطي در استان كرمانشاه با مدل آكواكراپ

Simulation of Yield and Determination of Planting Date of Rainfed and Irrigated Wheat Based on Climatic and Environmental Factors in Kermanshah Province by AquaCrop Model

گندم يكي از مهم­ترين محصولات استراتژيك كشاورزي است كه در تأمين غذاي ساكنين كشورمان اهميت زيادي دارد. هدف از اين تحقيق، ارزيابي كارايي مدل شبيه­ سازي گياهي آكواكراپ در تعيين ميزان عملكرد و تاريخ شروع كاشت گندم ديم و آبي در استان كرمانشاه است. به اين منظور عملكرد گندم تحت شرايط كاشت ديم و آبي با استفاده از داده­ هاي اقليمي روزانه (شامل بارش، دماهاي حداقل و حداكثر، تبخير و تعرق پتانسيل، سرعت باد و ساعات آفتابي) و همچنين ساير اطلاعات محيطي در پنج ايستگاه سينوپتيك استان در يك دورۀ 22 ساله (2013-1992) توسط مدل آكواكراپ شبيه­ سازي شد. از بين تاريخ ­هاي ورودي به مدل، تاريخي كه بيشترين عملكرد محصول را داشت، به ­عنوان بهترين تاريخ كاشت براي مناطق مورد نظر انتخاب گرديد. نتايج تحقيق نشان داد، از نظر عملكرد، دشت روانسر براي كاشت گندم ديم و دشت سرپل­ ذهاب براي كاشت گندم آبي مستعدتر است. عملكرد گندم نسبت به تغيير تاريخ كاشت حساسيت زيادي نشان داد. تاريخ­هاي كاشت گندم ديم در ايستگاه­هاي منطقه بين 18 مهر تا 29 آبان، و گندم آبي بين 18 مهر تا 19 آبان پيشنهاد گرديد كه با تاريخ­ هاي واقعي كاشت در منطقه مطابقت خوبي دارد. به­ طور­كلي، مدل آكواكراپ عملكرد و طول دورۀ كاشت گندم ديم و آبي را در شرايط آب ­و ­هوايي استان كرمانشاه به­ خوبي شبيه ­سازي كرد و از اين رو مي ­تواند به­عنوان يك ابزار مهم براي بررسي پتانسيل عملكرد گندم در اين استان و استان­هاي با اقليم مشابه مورد استفاده قرار گيرد.

Wheat is one of the most important strategic agricultural products which is crucial in providing food for the people of our country. The aim of this study was to assess the performance of AquaCrop plant simulation model, as one of the newest models, in determining the yield and planting date of rainfed and irrigated wheat in Kermanshah province. For this purpose, the rainfed and irrigated wheat yield was simulated by AquaCrop model using daily climatic data of five synoptic stations, including precipitation, maximum and minimum temperatures, potential evapotranspiration, wind speed and sunshine hours in a 22-year (1992-2013) period, as well as other environmental information. Among the dates entered to the model, the date that had the highest yield was selected as the best planting date. The results showed that from the point of view of yield, Ravansar and Sarpole-Zahab plains are more susceptible for planting rainfed and irrigated wheat, respectively. Wheat yield showed great sensitivity to changes in planting date. Planting dates in the stations were proposed from October 10 to November 20 for rainfed wheat, and from October 10 to November 10 for irrigated wheat, that match well with the actual dates of planting in the region. In general, AquaCrop model well simulated the different stages of growth and yield of rainfed and irrigated wheat according to the climatologic conditions of Kermanshah Province, and therefore could be an important tool to evaluate the potential wheat yield in the province and other regions with similar climates.