تأثير آموزش مهارت‌هاي خودتنظيمي بر مهارت‌هاي اجتماعي و كاركرد‌هاي اجرايي كودكان پيش‌دبستاني مبتلا به كم‌تواني ذهني خفيف

The Effect of Self-Regulation Skills Training on Social Skills and Executive Functions of Preschool Students with Mild Mental Disability

هدف از پژوهش حاضر بررسي تأثير آموزش مهارت‌هاي خودتنظيمي بر مهارت‌هاي اجتماعي و كاركرد‌هاي اجرايي كودكان پيش‌دبستاني مبتلا به كم‌تواني ذهني خفيف بود. طرح پژوهش آزمايشي از نوع تك‌آزمودني با پيگيري دو هفته‌اي بود. جامعه آماري شامل كودكان پسر پيش‌دبستاني مبتلا به كم‌تواني‌ذهني خفيف (هوشبهر بين 50 – 70) 8 تا 10 ساله شهرستان شاهرود در سال 97- 1396 بود كه از بين آنها نمونه‌اي به حجم 4 نفر با استفاده از روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند. پرسشنامه مهارت‌هاي اجتماعي گرشام و اليوت (1999) و پرسشنامه عصب‌روان‌شناختي كوليج (2002) توسط مربيان تكميل ‌شد. برنامه آموزش خودتنظيمي به مدت يك ماه در 8 جلسه 45 دقيقه‌اي با روش‌هاي بازي، قصه‌گويي و نمايش آموزش داده شد. يافته‌هاي بدست آمده از تحليل ديداري نمودارها، درصد تمامي داده‌هاي غيرهمپوش و اندازه اثر بيانگر تأثير آموزش خودتنظيمي در افزايش مهارت‌هاي اجتماعي و كاهش مشكلات كاركرد‌هاي اجرايي دانش‌آموزان كم‌توان ذهني مقطع پيش‌دبستاني بود. بنابراين مي‌توان گفت آموزش خودتنظيمي با بهبود توانايي برنامه‌ريزي، خودبازبيني و سازماندهي دانش‌آموزان با كم‌تواني ذهني خفيف در افزايش مهارت‌هاي اجتماعي و كاهش مشكلات كاركرد‌هاي اجرايي آنها مؤثر است.

The present study investigated the effect of teaching self-regulation skills on executive functions and social skills of preschool students with mild mental disability. The study used a single-subject experimental and a single baseline design with a two-week post-test follow-up. The target population included all preschool children – 8-10 years of age – with mild mental disability (with IQ between 50 and 70) in Shahrood, Iran, in 2017-18. The sample included four students selected through convenience sampling. Gresham and Elliott's (1999) Social Skills Questionnaire and Coolidge's (2001) Neuropsychological Inventory were completed by the instructors. To train the students, the self-regulation package was employed over eight 45-minute sessions in one month using games, storytelling, and role-plays. To assess the results, visual analysis of the diagrams, the percentage of all non-overlapping data (PAND), and effect size were employed. Therefore, it can be concluded that teaching self-regulation skills is effective in increasing social skills and executive functions students with mild mental disability by improving the ability to plan, self- monitoring and organization in students with mild mental disability.