بررسي روش‌هاي واقع‌نمايي؛ راهكاري براي انتقال مفاهيم اخلاقي در گلستان سعدي

نويسندگان و شاعران در ادبيات تعليمي، از ابزارهاي مختلفي استفاده مي‌كنند تا مخاطب را براي پذيرش پيام و درون‌مايه‌هاي اخلاقي مورد نظر خود قانع كنند. واقع‌نمايي از جملۀ اين شگردهاست. هرگاه مخاطب باور كند حادثه‌اي به‌واقع اتفاق افتاده است، آن را بهتر مي‌پذيرد و در باور كردن آن حادثه، شك‌وترديد كمتري برايش ايجاد مي‌شود. هدف اين پژوهش نيز بررسي شگردهاي ايجاد واقع‌نمايي، به‌منزلۀ يكي از تمهيدات اقناع مخاطب براي پذيرش پيام‌هاي اخلاقي در گلستان سعدي است. سعدي از شگردهايي مانند اشاره به شخصيت‌هاي تاريخي و اسطوره‌اي، زمان و مكان واقعي، بازنمايي گفتار به‌شكل مستقيم، زاويه‌ديد اول‌شخص، شروع داستان از ميانۀ داستان، توصيف جزئيات، استناد به منابع ديگر در روايت حكايت‌ها و بيان واقعي بودن داستان از زبان نويسنده، استفاده كرده است تا توهم محاكات در حكايت‌هاي گلستان ايجاد كند. وي بدين طريق توانسته است احساسات خوانندگان را تحريك و تصور خاصي را در آنان ايجاد كند و بدين ترتيب با تزكيۀ‌ رذايل اخلاقي، آنان را به‌سوي اهداف متعالي سوق دهد.