مكان‌يابي مناطق مستعد آب زيرزميني در واحدهاي آذر آواري با روش ژئوالكتريك (مطالعه موردي منطقه كال واقع در جنوب دماوند)

Detection of Ground Water Reservoirs in Pyroclastic Rocks by Using Geoelectrical Method Case Study: Kal Area, South of Damavand

با توجه به افت سطح آب زيرزميني در اكثر دشت‌هاي كشورمان و افزايش تقاضاي آب، شناسايي مخازن آب زيرزميني در سازندهاي سخت به‌ويژه سنگ‌هاي غير كربناته از اهميت ويژه‌اي برخوردار مي‌باشد. به منظور شناسايي مخازن آب زيرزميني در واحدهاي آذرآواري منطقه كال در جنوب شهر دماوند تعداد 15 عدد سونداژ ژئوالكتريك با استفاده از سيستم آرايه‌هاي چهار قطبي متقارن شولومبرژه و بيشينه طول فرستنده جريان 1500متر اجرا و سپس اطلاعات به دست آمده از صحرا پردازش شده‌اند. بر اساس يافته‌هاي ژئوالكتريك در اين منطقه 5 لايه زمين‌شناسي شامل رسوبات آبرفتي و تخريبي با مقاومت 35 تا 110 اهم‌متر، لايه كنگلومراي سازند هزار دره با مقاومت 15 تا 60 اهم‌متر، لايه توف بالايي با مقاومت 50 تا 100 اهم‌متر، لايه توف پاييني با مقاومت بيش از 60 اهم‌متر و لايه توف خرد شده مياني با مقاومت 40 تا 50 اهم‌متر شناسايي شده است. در راستاي مقطع B-B يك گسل مدفون زيرزميني شناسايي شده كه فعاليت گسل مذكور باعث ايجاد خردشدگي در توف‌هاي موجود در منطقه شده است. لايه توفي خرد شده حاوي آب زيرزميني در اعماق 50 تا 100 متري شناسايي شده و چاه‌هاي حفر شده در اين زون نسبت به ساير چاه‌هاي بهره‌برداري موجود در منطقه داراي آبدهي بيشتري بوده و سونداژ هاي شماره 2، 3 و 8 داراي پتانسيل آب زيرزميني بهتري مي‌باشند. مطالعات ژئوالكتريك در اين منطقه نشان داد سنگ‌هاي آذرين و آذرآواري مي‌توانند به عنوان منابعي جديد جهت تأمين نياز آب شرب منطقه مدنظر قرار گيرند.

Due to the decreasing of the groundwater level in most plains of our country and increasing water demand, recognizing groundwater reservoirs in hard formations, especially non-carbonate rocks, is of the special importance. Kal area is located in the south of Damavand city. In order to recognize groundwater reservoirs, fifteen vertical electrical sounding with Schlumberger array configuration and a maximum length of the current transmitter of 1500 m were performed and then the field information were processed. .Based on geoelectrical findings in this area, five geological layers including debris and alluvium sediments with resistivity from 35 to 110 Ωm, Hezar darreh conglomerate formation with resistivity from 15 to 60 Ωm, upper Tuff layer with resistivity from 50 to 100 Ωm, lower Tuff layer with resistivity more than 60 Ωm and a middle crushed middle Tuff layer with resistivity from 40 to 50 Ωm layer have been recognized. Along the cross section B-B, a buried underground fault has been recognized that activity of this fault has caused crashing in Tuff layers in this area. The crashed Tuff layer contains groundwater in depths between 50 to 100 meters and drilled water wells in this zone contain more yield rather than other exploitation wells in this area, and also soundings of no. 2, no. 3 and no. 8 contain better yield potential. Geoelectrical studies in this area indicated that igneous and pyroclastic rocks can be considered as new resources to provide drinking water for the region.