بررسي و پيش‌بيني تغييرات كاربري اراضي با استفاده از داده‌هاي ماهواره‌اي چند‌زمانۀ شهر شانديز (طي سال‌هاي 1379-1394)

The Analysis and Prediction of Land Use Changes Using Multi-Temporal Satellite Data in Shandiz City :Between 2000-2015

در دهه هاي اخير تغييرات سريع كاربري اراضي و پوشش زمين در شهرگردشگري شانديز كه در 15 كيلومتري غرب كلانشهر مشهد در دامنه هاي بينالود قرار دارد با پيامده اي مهمي مانند تخريب منابع طبيعي، آلودگي هاي زيست محيطي و رشد نامناسب شهر همراه بوده است. اطلاع از تغييرات كاربري و بررسي علل و عوامل آنها در چند دوره زماني مي تواند بسيار مورد توجه برنامه ريزان و مديران شهري قرار گيرد. هدف تحقيق بررسي و پيش بيني روند تغييرات كاربري اراضي با استفاده از داده هاي ماهواره اي چند زمانه شهر شانديز طي سالهاي 1379-1394 مي باشد.در اين پژوهش تغييرات پوشش زمين در كاربريهاي باغات و زمينهاي كشاورزي و محدوده هاي ساخته شده، زمينهاي باير و مراتع با استفاده از تصاوير ماهواره اي لند ست در بازه زماني سالهاي ،1379 -1394 با الگوريتم حداكثر مشابهت، روش نظارت شده و مدل زنجيره ماركوف بررسي شد. درمدل زنجيره ماركوف از كلاس هاي پوشش به عنوان حالت يا همان وضعيت هاي زنجيره استفاده شده و( ماتريس مساحت انتقال كه نشان دهنده تعداد پيكسل هايي كه از هر كلاس به كلاس هاي ديگر تبديل شوند) يا همان مقدار وسعتي كه از هر كاربري به كاربري ديگر در بازه زماني 1379-1394 تغيير يافته است. براساس مدل CA ماركوف،پيش بيني مساحت 4 طبقه پوشش زمين در كاربري هاي ذكر شده در افق1400 مشخص گرديد با توجه به خروجي داده ها، مشخص گرديد كه در طي سالهاي 1388،1379 و 1394 مساحت كاربريهاي محدوده هاي ساخته شده و اراضي باير به شدت افزايش يافته و از مساحت كاربريهاي باغات و زمينهاي كشاورزي و مراتع كاسته شده است. و مساحت كاربريها در افق 1400 به نسبت سال 1394 نيز به همين گونه مي باشد. به طوري مساحت باغات و زمينهاي كشاورزي( 63%) ، محدوده هاي ساخته شده (126%)، اراضي باير (97%) و مراتع (96%) تغيير خواهد كرد.ا

In recent decades, rapid changes in land use and land cover in the touristic city of Shandiz, located at west of Mashhad Metropolis, has been accompanied with important consequences such as the destruction of natural resources, environmental pollution and improper growth of the city . The purpose of this investigation is the analysis and prediction of land use changes using multi-temporal satellite data for Shandiz (between 1379-1394). In this study, land cover changes in gardens and farms and constructed zones, wastelands and pastures land uses has been investigated using Landsat satellite imagery during the timeline between 1379 -1394 with the use of maximum likelihood algorithm, supervised method and Markov chain model. In Markov chain model, cover classes are used as pawns or chain status (transfer area matrix representing the number of pixels that converts from one class to other classes) or the area that has been changed from any use to other uses between 1379-1394. According to Markov CA model, area prediction for 4 land cover categories of land in the mentioned land uses were determined for the 1400 horizon. Depending on output data, it was found that during years 1379, 1388 and 1394, areas of constructed zones and wastelands land uses has increased greatly and whereas that of gardens, farms and pastures has decreased. Land use areas in the same in 1400 horizon in comparison to 1394. Areas of gardens and agriculture lands (%63), constructed zones (%126), wastelands (%97) and pastures (%96) will change accordingly.