ويژگي‌هاي روان‌سنجي و ساختار عاملي نسخه فارسي مقياس پنج عاملي رفتار تكانشي

Psychometric Properties and Factor Structure of the Persian Version of the Five Factor Impulsive Behavior Scale

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسي ويژگي‌هاي روان‌سنجي و ساختار عاملي نسخه فارسي مقياس پنج عاملي رفتار تكانشي انجام شد. روش كار: تعداد 352 نفر به شيوه نمونه‌گيري در دسترس از بين جمعيت عمومي 60- 18 شهر تهران انتخاب و با استفاده از مقياس پنج عاملي رفتار تكانشي، مقياس دشواري در تنظيم هيجان و پرسشنامه‌هاي محقق ساخته در زمينه مصرف مواد و رفتار جنسي پرخطر مورد ارزيابي قرار گرفتند. داده‌ها بر مبناي آزمون آلفاي كرونباخ، آزمون‌هاي همبستگي، تحليل واريانس چند متغيره و تحليل عاملي اكتشافي و با استفاده از نسخه 22 نرم افزار spss مورد تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: پايايي همساني دروني مقياس رفتار تكانشي در دامنه‌اي بين 74/0 تا 90/0 قرار داشت. نتايج حاصل از تحليل عاملي اكتشافي نشان دهنده تأييد ساختار عاملي مقياس اصلي با تعداد كمتري از عامل‌ها بود. روايي ملاكي مقياس تكانشگري با بررسي همبستگي بين نمرات ابعاد تكانشگري و مقياس دشواري در كنترل تكانه حاكي از همبستگي مثبت معنادار بين دشواري در كنترل تكانه و فوريت مثبت (01/0>P، 62/0=r)، فوريت منفي (01/0>P، 61/0=r)، فقدان تأمل (01/0>P، 36/0=r)، فقدان پشتكار (01/0>P، 31/0=r) و هيجان خواهي (05/0>P، 13/0=r) بود. همچنين، نمرات ابعاد اين مقياس قادر بودند بين افرادي با مصرف مواد (01/0>P، 17/11=F) و افراد داراي رفتار جنسي پرخطر (01/0>P، 80/18=F) و افراد عادي تمايز قائل شوند. نتيجه‌گيري: نسخه فارسي مقياس پنج عاملي رفتار تكانشي از روايي و پايايي قابل قبولي برخوردار است و مي‌تواند جهت پيش‌بيني انواع مختلفي از رفتارهاي پرخطر، از جمله مصرف مواد و رفتار جنسي پرخطر، مورد استفاده قرار گيرد.

Introduction: Present study aimed to evaluate the psychometric properties and factor structure of Persian version of the five factor impulsive behavior scale. Materials and Methods: The number of 352 subjects were selected through available sampling from general population ages 18-60 of Tehran city and were assessed employing five factor Impulsive Behavior Scale, Difficulties in Emotion Regulation Scale, and researcher made questionnaires on risky sexual behavior and substance use. Data were analyzed based on Cronbach's alpha test, correlation tests, multivariate variance analysis, and exploratory factor analysis using version 22 of SPSS software. Results: Internal consistency reliability of impulsivity scale obtained in range of 0/74 to 0/90. The results of exploratory factor analysis confirmed the factor structure of the original scale with less factors. Criterion validity by examining the association between scores of the dimensions of impulsivity and difficulty in impuls control scale showed significant positive correlation between the difficulty in impuls control and positive urgency (r=0.62, P<0.01), negative urgency (r=0.61, P<0.01), lack of premeditation (r=0.36, P<0.01), lack of perseverance (r=0.31, P<0.01) and sensation seeking (r=0.13, P<0.05). Furthermore, scores of this scale were able to distinguish between substance users (F=11.17, P<0.01) and individual with risky sexual behavior (F=18.80, P<0.01) and normal people. Conclusion: The Persian version of the five factor impulsive behavior scale has acceptable validity and reliability and can be used to predict a variety of risky behaviors including substance use and risky sexual behavior.