پژوهشي بر سنت سفالگري قلم سياه ميبد

Research on black style pottery tradition of Meybod

توليد و فراوري سفال قلم سياه در دوره آل مظفر يك روند منطقي و در پاسخ به نيازهاي يك نظام اجتماعي پويا و تودرتو است. شهري كه به سبب مركزيت سياسي و فرهنگي و مزيت هاي اقتصادي به چنان درجه اي از پيشرفت رسيده است كه داراي مشاغل و جمعيت هاي متنوعي است. جامعه سفالگران ميبد، تحت عنوان كوي فخاران داراي هويتي اجتماعي و حرفه اي است. اين جامعه به سبب خويشاوندي و تمركز توليد در محدوده اي مجاور راسته بازار قديم ميبد در جنب مسجد جامع كهن يك مكان گزيني مشخص دارد. انتقال و استمرار دانش بومي توليد سفال در قالب يك فرهنگ شفاهي و بومي است. رواج واژه ها و نام گزيني هاي بومي و محلي براي كليه روندهاي توليد سفال بخشي از هويت و منزلت شغلي در اين حرفه محسوب مي شود. مصالح و مواد اوليه اين هنر صنعت بواسطه مواهب طبيعي معادن خاك رس ريزدانه و مرغوب در بومي سازي و تداوم آن تا به امروز نقشي بي بديل دارد. استادكاران سفالگر با شناختي كه از مواد معدني و آلي منطقه دارند، با شيوه هاي كاملا سنتي و درون زا به توليد لعاب و رنگ براي پوشش سطوح سفالينه مبادرت مي كنند. نقش مايه هاي به كار رفته در نقش اندازي و نگار گري آن بازتابي است از دنياي ذهني اي كه اقليم، زيست بوم، معماري و ساير مناسبات اجتماعي با آن همبسته است. روش تحقيق در اين مقاله ميداني با رويكرد مردم شناسي و مبتني بر داده هاي سفالي مكشوفه از مطالعات باستان شناسي و مصاحبه و گفتگوهاي شفاهي با استادكاران و مطلعين محلي است كه برايند آن ارائه تصويري مناسب از سنت سفالگري قلم سياه ميبد، شيوه هاي فراوري مواد اوليه، و مراحل ساخت و توليد را در بر مي گيرد.

producing of black style pottery in Al-Muzaffar period was a logical proceeding and answered to needs of dynamic and nesting social system. This city due to political and cultural centrality and its economic advantages reached to such a degree of progress that has diverse occupations and populations. community of Meybod potters named as Koi Fakhar@n have a social identity. This community because of kinship and production focus on adjacent old market and along the central mosque has a specific location. Transfer and continuity of indigenous knowledge of pottery has the form of a native and oral culture. Word prevalence and native and nomination for all pottery production processing is considered as a part of job dignity and identity in this profession. Existence of natural gifts of quality mineral clay has played an role in continuity and localization of pottery art to this day. Skillful potters have knowledge on region's organic and mineral matters and due to this knowledge and by fully innate and methods produce paint and glaze to cover the surface of potteries. All motifs and templates used to painting and drawing of pottery is a reflection of climate and social relationship of Meybod. Research methodology of this article is field study by approach of anthropology and based on artifact data of archeological study and oral conversation with workmen and local people. The outcome of this study is provided a perfect image of black style pottery in Meybod, methods of raw materials processing and all stages of pottery producing.