تبين الگوي مناسب حسابرسي مسئوليت اجتماعي (اخلاق اجتماعي) شركت‌ها از ديدگاه حقوق بشر و ارزش‌هاي اجتماعي با استفاده از رويكرد تحليل عاملي اكتشافي و مدل‌سازي معادلات ساختاري

Determining the Appropriate Model of Corporate Social Responsibility Auditing (Corporate Ethics) from the Perspective of Human Rights and Their Social Values Using Exploratory Factor Analysis and Structural Equation Modeling

امروزه مسئوليت اجتماعي شركت با اضافه شدن مباحثي چون محيط زيست، مباحث حقوق بشر، استانداردهاي كار و مبارزه با فساد دامنه بسيار وسيع‌تري نسبت به گذشته پيدا كرده است. تئوري‌هاي مطرح در مورد مسئوليت اجتماعي شركت‌ها را تئوري مشروعيت، تئوري گروه ذينفعان و تئوري اقتصاد سياسي مي‌توان بيان كرد.هدف اصلي اين پژوهش پاسخ به سؤال اصلي آن يعني تبين الگوي مناسب حسابرسي مسئوليت اجتماعي (اخلاق اجتماعي) شركت‌ها از ديدگاه حقوق بشر و ارزش‌هاي اجتماعي مي‌باشد. اين تحقيق از لحاظ ماهيت و روش در دستۀ تحقيقات توصيفي- پيمايشي و بر مبناي هدف از نوع كاربردي مي‌باشد. جامعه آماري شامل كليه خبرگان حسابرسان رسمي مؤسسات حسابرسي شهر تهران و همچنين مديران سازمان حسابرسي مي‌باشد، تعداد 76 پرسشنامه با استفاده از روش نمونه‌گيري در دسترس جمع آوري شده است كه مربوط به دوره زماني 1395 تا 1396 است. از جداول فراواني و شكلها و نرم‌افزار SPSS براي بررسي مؤلفه‌هاي جمعيت شناختي و تكنيك‌هاي تحليل عاملي اكتشافي، معادلات ساختاري و آزمون فريدمن براي بررسي سؤالات پژوهش استفاده شده است. نتايج حاكي از آن است كه ابعاد حسابرسي مسئوليت اجتماعي ازديدگاه حقوق بشروارزش هاي اجتماعي عبارتند از پايگاه اجتماعي، استفاده از رسانه‌هاي جمعي، حضور در عرصه عمومي، نگرش به حقوق شهروندي، مسئوليت‌پذيري و پاسخ‌گويي، كمك به مشاركت مدني، اطلاع‌رساني و شفافيت، كميت و كيفيت خدمات و تعهد مأموريت اجتماعي معنادار و مثبت است.

Today, corporate social responsibility has become much wider than the past, with the addition of topics such as the environment, human rights, labor standards and the fight against corruption. Theories of corporate social responsibility can be expressed in the theory of legitimacy, stakeholder theory, and political economy theory. The main goal of this research is to answer the main question means what appropriate model of corporate social responsibility audit (social ethics) from the point of view of human rights and social values is. This research in terms of its nature and method is descriptive-survey research and is an applied study based on the purpose. The statistical population consisted of all the experts of the auditors of Tehran Audit Institutions as well as the managers of the audit organization. The 76 questionnaires were collected using available sampling method, which is related to the period of 2015 to 2016. Frequency and shape tables and SPSS software were used to examine the demographic components and also exploratory factor analysis techniques, structural equations and Friedman test were used for investigating research questions. The results indicated that the dimensions of social responsibility audit from the point of view of social rights and social value include the social base, the use of public media, participation in the public domain, the attitude to citizenship rights, responsibility and accountability, assistance to civil participation, information and transparency, quantity and quality of service and commitment of the social mission are meaningful and positive.