بررسي نقش عوامل اجتماعي، فرهنگي و كالبدي در استقرار ايستگاه هاي جمع آوري‌كنندۀ پسماندهاي شهري (نمونۀ موردي شهر

Investigating the Role of Social, Cultural and Physical Factors in the Establishment of Urban Waste Collection Stations (Case Study: Mashhad City)

بررسي حاضر، نقش عوامل مختلف در ساماندهي ايستگاه­هاي پسماند خشك در شهر مشهد را با استفاده از نرم‌افزار Arc GIS مورد تحقيق قرار داد. اطلاعات مورد استفاده به صورت اسنادي و مصاحبۀ حضوري با كارشناسان جمع­ آوري شد؛ سپس ايستگاه­ هاي ثابت مبادلۀ پسماندهاي خشك، به تفكيك مناطق مختلف مشهد بر روي نقشه مشخص گرديد؛ همچنين سطح درآمد ايستگاه و ميزان مراجعۀ مردم، به‌عنوان شاخص موفقيت ايستگاه در جلب مشاركت­هاي مردمي در نظر گرفته ‌شد؛ سپس، لايه­ هاي مختلف اطلاعاتي بر مبناي شاخص­هاي سطح سواد و آموزش­هاي زيست‌محيطي، جمعيت، سطح توسعه‌يافتگي مناطق، نسبت پسماندهاي خشك به كل پسماند، شبكۀ دسترسي­ها، فعاليت بخش سنتي، فاصلۀ ايستگاه­هاي موجود از يكديگر و همچنين تمايل مردم به امر مشاركت در اجراي اين طرح ايجاد گرديد و ميزان تأثيرگذاري اين مؤلفه­ها در مشاركت و درآمدزايي ايستگاه­هاي پسماند براي مكان­يابي ايستگاه­هاي جديد، مورد توجه قرارگرفت. نتايج اين تحقيق، مناطق 1، 8، 9 و 11 را به‌ عنوان مكان­هاي مناسب ايجاد ايستگاه­هاي جديد جمع­آوري پسماند خشك پيشنهاد نمود؛ علاوه بر آن، مشخص گرديد كه از نظر كارشناسان، سواد و آموزش­هاي زيست‌محيطي و سطح توسعه‌يافتگي، بالاترين تأثيرگذاري را به خود اختصاص داده­ است.

The present study investigated the role of different factors in the organization of urban dry waste collection stations in Mashhad City using GIS software. Data were collected through library-based research and interviewing the experts. Then permanent dry waste exchange stations were determined separately in each district on the map of Mashhad City. Moreover, each station's level of income and the rate of people's referral were considered as the indices of success in achieving people's contribution. Accordingly, several information levels were created based on the indices such as education level, population, districts level of development, the proportion of dry waste to total waste, access networks, activities of the traditional sector, the distance between the existing stations from each other, and people's willingness toward contribution In this plan. The effectiveness of such components on the attribution and income of waste stations was also accounted in order to locate new stations. The findings of the present study showed that regions 1, 8, 9, and 11 were the appropriate places for the establishment of the new collecting stations. It was found that the opinions of experts, education level, environmental education and the level of development assigned the highest effectiveness to themselves.