مقايسه شكل بدن جمعيت‌هاي ماهي سفيد (Rutilus kutum Kamensky, 1901) در سواحل جنوبي درياي خزر با استفاده از روش ريخت سنجي هندسي

Body shape comparison of Kutum fish Rutilus kutum (Kamensky, 1901) from southern Caspian Sea using Geometric Morphometric methods

اين مطالعه باهدف مقايسه ويژگي‌هاي ريختي ماهي سفيد Rutilus kutum (Kamenskii, 1901) در سواحل جنوبي درياي خزر با استفاده از روش ريخت سنجي هندسي لند مارك پايه به اجرا درآمد. براي اين منظور تعداد 150 قطعه ماهي از پنج ايستگاه (30 قطعه از هر ايستگاه) شامل ساحل بندر تركمن، محمودآباد، كلارآباد، بندر كياشهر و تالش نمونه‌برداري و پس از بيهوشي توسط عصاره پودر گل ميخك 1% و تثبيت در محلول فرمالين 10% به آزمايشگاه منتقل شدند. پس از تهيه تصاوير ديجيتال از نيمرخ چپ نمونه‌ها، تعداد 17 نقطه لند مارك هم‌ارز تعريف و با استفاده از نرم‌افزار TpsDig2 رقومي شدند. از روش پرو كراست عمومي به‌منظور حذف اثرات اندازه و جهت از مختصات لند مارك‌هاي رقومي شده استفاده شد. جهت تجزيه‌وتحليل داده‌ها از روش‌هاي PCA، CVA/Manova و آناليز خوشه‌اي استفاده شد. نتايج تجزيه‌وتحليل خوشه‌اي با پشتيباني 58% دو جمعيت ماهي سفيد كياشهر و بندر تركمن را در يك گروه و جدا از ساير جمعيت‌ها قرارداد. با توجه به اينكه جمعيت ماهيان سفيد كياشهر و بندر تركمن ازنظر شكلي در يك گروه قرار گرفتند و مهم‌ترين وجه شباهت آن‌ها استوانه‌اي‌تر بودن فرم بدن، طول سر كمتر و ارتفاع بدن كمتر نسبت به ساير جمعيت‌ها است، با توجه به فاصله جغرافيايي نسبتاً بالاي اين دو جمعيت، شباهت مشاهده‌شده بين آن‌ها را مي‌توان حاصل انعطاف‌پذيري ريختي در پاسخ به شرايط محيطي مشابه آن‌ها دانست. نتايج اين مطالعه قابليت انعطاف‌پذيري ريختي بالايي را براي اين ماهي نشان داد

This study was aimed to compare the shapes of Kutum, Rutilus kutum (Kamenskii, 1901) from southern Caspian Sea using landmark based geometric morphometrics. For this purpose, 150 specimens were caught from five stations (30 samples from each station) including Bandar-e Turkman, Mahmood-Abad, Klar-Abad, Kiashahr and Talesh shores. The specimens were anesthetized in 1% clove oil extract, fixed in Buffered Formalin 10% and transported to the laboratory. The fish were photographed and 17 homologous morphological landmarks were digitized on them using tpsDig2 software. The non-shape data including size and direction were removed from data using generalized procrustes analysis. The statistical analysis were done using multivariate analysis PCA, CVA and cluster analysis. The cluster analysis grouped the two population Kiashahr and Bandar-e Torkaman in a single cluster (bootstrap number 58%). The most significant similarities observed between the two groups Kiashahr and Bandar-e Torkaman that separated them from other groups were the more islander liked body, the lower head length and lower body depth. Concerning to the geographic distance between Kiashahr and Bandar-e Turkman, their body shape similarity can be the phenotype plasticity response to their similar environments. Based on this study it can be proposed that Kutum has a wide phenotype plasticity potential.