بررسي فعاليت ضد اكسايشي و ضد قارچ عصاره و پالپ ضايعات خرما (Phoenix dactylifera L)

Study on the Antioxidant and Antifungal Activities of Extract and Pulp of Date (Phoenix dactylifera L.) by-Products

سابقه و هدف: ايران به عنوان يكي از توليدكنندگان مهم خرما در دنيا به شمار مي رود. با توجه به اينكه خرما يك منبع غني از تركيبات پلي فنولي است، هدف از اين پژوهش بررسي ويژگي هاي ضد اكسايشي و ضد قارچي پالپ و عصاره خرما حاصل از كارخانجات فرآوري خرما مي باشد. مواد و روش ها: عصاره متانولي پالپ خرما توسط روش سوكسله استخراج و به روش رنگ سنجي ارزيابي شد. همچنين، فعاليت ضد اكسايش عصاره با آزمون مهار راديكال هاي آزاد DPPH مورد بررسي قرارگرفت. اثر سطوح مختلف پالپ و عصاره پالپ خرما بر روغن آفتابگردان با بررسي اعداد اسيدي، پراكسيد و تيوباربيتوريك در طول دوره 15 روزه نگهداري روغن در دماي C°70 مورد بررسي قرار گرفت. فعاليت ضد قارچي عصاره و پالپ توسط روش ديسك انتشاري روي كپك آسپرژيلوس نايجر ارزيابي شد. يافته ها : مقدار كل تركيبات فنوليك (ميلي گرم گاليك اسيد بر 100 گرم نمونه بر اساس وزن تر) و فلاوونوئيدي (ميلي گرم كاتكين بر 100 گرم نمونه بر اساس وزن تر) پالپ و عصاره به ترتيب 72/414 و 18/304 و 62/28 و 72/20 بدست آمد. مقايسه داده هاي بدست آمده از آزمون بازدارندگي DPPH به صورت TBHQ>عصاره خرما> پالپ خرما بدست آمد و مقادير EC50 براي TBHQ، پالپ و عصاره پالپ به ترتيب 08/0، 5/3 و 1/1 ميلي گرم بر ميلي ليتر برآورد گرديد. نتايج نشان داد افزودن پالپ و عصاره خرما به روغن در تمامي سطوح باعث كاهش عدد پراكسيد و TBA نسبت به نمونه شاهد مي شود. نتايج آزمون ميكروبي اثر ضد قارچي عصاره بر كپك آسپرژيلوس نايجر را نشان داد. نتيجه گيري: نتايج اين پژوهش عصاره پالپ خرما را به عنوان يك منبع مقرون به صرفه غني از تركيبات پلي فنلي با فعاليت ضد اكسايشي و ضد قارچي معرفي مي نمايد.

Background and Objectives: Iran is considered as one of the most important suppliers of date all over the word. Since date is a rich source of polyphenolic compounds، the aim of this study is to investigation of the antioxidant and antifungal properties of dates pulp and its methanolic extract. Materials & Methods: Methanolic extract of date pulp was extracted by Soxhlet and evaluated by colorimetric method. In addition، antioxidant properties of the extracts were measured by DPPH radical scavenging method. The effect of different levels of date extract and pulp on acidic، peroxide and thiobarbituric acid values of sunflower oil during 15 days of storage at 70 °C were investigated. Antifungal effect of date extract and pulp against Aspergillus niger was evaluated according to the disc diffusion method. Results: Total phenolic (mg gallic acid/ 100 g sample) and flavonoid (mg catechin/100 g sample) compounds of extract and pulp were 414.72، 304.18، 28.62 and 20.72، respectively. DPPH radical scavenging activity of TBHQ، date pulp and extract showed the results as follows: TBHQ ˃ date extract ˃date pulp. Based on the results، addition of date pulp and its extract decreased peroxide and TBA values of sunflower oil compared to the control sample. The results of antifungal test indicated antifungal effects of date extract against Aspergillus niger. Conclusion: According to the obtained results، date pulp and its extract can be introduced as a cost-effective source of antioxidant as well as antifungal compound in food technology.