اثر سطوح مختلف ويتامين C و عنصر روي بر خصوصيات كيفي اسپرم قوچ عربي

Effect of Different Levels of Vitamin C and Zinc on Sperm Quality Characteristics of Arabi Ram

در طول دوره ذخيره ­سازي مني، آسيب­ هاي ناشي از اكسيداسيون يكي از علل مهم كاهش تحرك و قدرت باروري اسپرم ­ها مي­ باشد. بنابراين تصور مي ­شود آنتي ­اكسيدان­ هايي مثل روي و ويتامين C موجود در پلاسماي مني به علت خاصيت آنتي ­اكسيداني بالقوه و با جلوگيري از اثرات مخرب گونه­ هاي فعال اكسيژن بتوانند تأثير مهمي در زمينه كاهش پراكسيداسيون ليپيد اسپرم داشته باشند. مطالعه حاضر با هدف بررسي تأثير سطوح مختلف ويتامين C و عنصر روي در رقيق ­كننده تريس بر خصوصيات اسپرم قوچ عربي در شرايط مايع به صورت فاكتوريل 4×3×3 در قالب طرح كاملاً تصادفي صورت گرفت. تيمارها شامل سطوح مختلف ويتامين C (صفر، 150 و 300 ميكروگرم در ميلي­ليتر)، عنصر روي (صفر، 90 و 180 ميكروگرم در ميلي­ليتر) و زمان­ هاي مختلف نگهداري مني رقيق شده (صفر، 2، 4 و 8 ساعت) در 5 درجه ­سانتي­ گراد بودند. اسپرم ­گيري از 8 رأس قوچ عربي 3-2 ساله به طور هفتگي در فصل توليدمثلي به عمل آمده و بلافاصله مني آن­ها مخلوط شدند. نمونه مني مخلوط پس از رقيق سازي با تريس به 9 قسمت تقسيم شده و سطوح مختلف ويتامين C و عنصر روي را دريافت كردند. خصوصيات اسپرم شامل درصد تحرك پيش رونده، زنده ­ماني و ناهنجاري ­هاي مورفولوژيكي در زمان هاي مختلف مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه تأثير ويتامين C، عنصر روي و مدت نگهداري مني بر تحرك پيش ­رونده، زنده­ ماني و ناهنجاري اسپرم­ ها معني ­دار بود (P<0.05). همچنين مقايسه ميانگين­ ها بر اساس آزمون دانكن نشان داد كه بيشترين درصد تحرك و زنده ­ماني و كمترين ناهنجاري اسپرم ­ها مربوط به سطوح صفر ويتامين C و عنصر روي بود (P<0.05). بنابراين ويتامين C و عنصر روي در شرايط نگهداري اسپرم قوچ عربي به حالت مايع موجب بهبود تحرك، زنده­ ماني و ناهنجاري اسپرم نشدند.

During the semen storage, oxidative damage is one of the major causes of reduced motility and fertility of spermatozoa. Therefore, antioxidants such as zinc and vitamin C in seminal plasma may be have the important effects on reduce the lipid peroxidation of spermatozoa by prevent the destroy effect of ROS. The aim of this study was to evaluate the effect of different levels of vitamin C and zinc in tris extender on spermatozoa characteristics of Arabi ram in liquid condition by 3×3×4 factorial arrangement with the use of completely randomized design. Treatments were included the levels of vitamin C (0, 150 and 300 μg/ml), zinc (0, 90 and 180 μg/ml) and storage periods of diluted semen (0, 2, 4 and 8 hours) in refrigerator temperature. Semen was collected weekly from 8 Arabic rams with 2-3 years old in breeding season and mixed together. The mixed semen was divided in to 9 parts and after dilution with tris, vitamin C and zinc levels were added. Spermatozoa characteristics include the progressive motility, viability and morphological defect rates were evaluated in various times of semen storage period. The effects of vitamin C, zinc and storage periods of semen on spermatozoa progressive motility, viability and morphological defect rates were significant (P<0.05). Also, comparison the means by Duncan test revealed that the highest motility and viability rates and lowest morphological defect rates were observed in zero levels of vitamin C and zinc (P<0.05). Therefore, vitamin C and zinc have no improved effects on motility, viability and morphological defect rates of spermatozoa in liquid storage condition of Arabian ram.