رابطه والد- فرزند در مسير موفقيت تحصيلي دانش‌آموزان دختر دبيرستاني در خانواده‌هاي مادر سرپرست: يك پژوهش كيفي

The parent-child relationship in high school girl students’ academic achievement in mother-headed families: A qualitative research

والدين نقش مهمي در وضعيت تحصيل فرزندان خود دارند. موفقيت تحصيلي دانش‌آموزان تك سرپرست در بستر رابطه والد-فرزند يكي از بحث برانگيزترين موضوعات است كه مورد نظر دانش‌آموزان و خانواده‌ها است. بنابراين، هدف اين پژوهش كيفي واكاوي رابطه والد-فرزند در مسير موفقيت تحصيلي دانش‌آموزان مادر سرپرست بود. مشاركت‌كنندگان10 نفر از دانش‌آموزان دختر دبيرستاني تحت حمايت انجمن صاحب‌الزمان (عج) در شهر اصفهان بودند. داده‌ها در طول مصاحبه‌هاي نيمه ساختاريافته جمع‌آوري و با استفاده از روش تحليل مضمون، تحليل شدند. يافته‌ها شامل يك مضمون اصلي به نام رابطه والد- فرزند در مسير موفقيت تحصيلي و شش مقوله شامل ادغام نقش پدرانه و مادرانه، خانواده رابطه‌مدار، حمايت مادرانه، تأمين نيازهاي رشدي، الگوپذيري از مادر و موفقيت‌جويي بود. مي‌توان نتيجه گرفت اين پژوهش درك تازه‌اي از رابطه والد- فرزند در تجربه موفقيت تحصيلي دانش‌آموزان مادر سرپرست ارائه داده است. بدين صورت كه ادغام نقش پدرانه و مادرانه همراه با تداوم حمايت مادرانه، ايجاد محيط رابطه‌مدار در خانواده و تأمين نيازهاي رشدي فرزند از مهم‌ترين مسئوليت‌هاي مادران است. همچنين، الگوپذيري از مادر و موفقيت‌جويي مي‌تواند بر وضعيت تحصيلي دانش‌آموزان تأثير مثبت داشته باشد.

Parents play an important role in the education status of their children. Academic achievement of single-parent students in the parent-child relationship context is one of the most controversial issues considered by students and families. The aim of this qualitative study was to explore the parent-child relationship in students’ academic achievement path among mother-headed families. Participants were 10 high school girl students sponsored by Sahib Al-Zaman (AJ) institute selected through purposeful sampling. Data were collected during semi-structured interviews and analyzed by the thematic analysis method. Results included one main theme called the parent-child relationship in students’ academic achievement path and six categories called paternal and maternal role integration, family relationship -oriented, maternal support, provision of developmental needs, pattern of mother, and success seeking. This research provides a new understanding of the parent-child relationship in the academic achievement experience of mother- headed students. Paternal and maternal role integration along with mother’s support, making relationship-oriented environment in family, and provision of the child's developmental needs are the most important responsibilities of mothers. Also, pattern of mother and success seeking can have a positive effect on educational status of the students.