تعيين مدل مناسب براي تجزيه و تحليل ژنتيكي ميزان توليد شير در دوره هاي مختلف شيردهي گاوهاي هلشتاين ايران

Defining appropriate model for genetic analysis of milk yield in different lactations of Iranian Holstein cows

در تحقيق حاضر به­ منظور تعيين ساختار مناسب كو(واريانس) ژنتيكي بين ميزان توليد شير در پنج دوره شيردهي گاوهاي هلشتاين ايران از ركورد 35167 رأس حيوان مربوط به 1098 پدر و 27236 مادر استفاده شد. اين داده ­ها طي سال­هاي 1394-1390 توسط مركز اصلاح نژاد دام كشور از 110 گله جمع آوري شده است. براي تمامي دوره هاي شيردهي اثرات سال تولد، ماه تولد، سال زايش، فصل زايش، ماه زايش، سن و گله به عنوان اثرات ثابت در نظر گرفته شدند. همچنين از سن حيوان به ­عنوان يك متغير كمكي استفاده شد. در اين تحقيق، علاوه بر اثر ژنتيكي حيوان، اثرات ژنتيكي و غير ژنتيكي مادري و اثر توأم گله- سال زايش- فصل زايش نيز به عنوان اثرات تصادفي در نظر گرفته شدند. از مدل حيواني يك متغيره براي بررسي اهميت اثرات ثابت و تصادفي براي هر دوره ي شيردهي استفاده شد. براي تعيين بهترين مدل براي آناليز توأم پنج دوره ي شيردهي از مدل هاي چند متغيره­ ي معين و نامعين و مدل تكرارپذيري استفاده شد. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه در مقايسه با مدل­ هاي چند متغيره معين، مدل­ هاي چند متغيره ي نامعين و همچنين مدل تكرارپذيري، براي آناليز ژنتيكي ميزان توليد شير در دوره­ هاي مختلف شيردهي از كارايي كمتري برخوردارند. نتايج حاصل از بهترين مدل مورد استفاده نشان داد ميزان توليد شير از نظر ژنتيكي تا دوره ­ي سوم شيردهي تغيير مي ­كند، اما پس از آن بدون تغيير باقي مي ­ماند، بنابراين استفاده از ركورد ميزان توليد شير در دوره ­هاي دوم و سوم علاوه بر دوره­ ي اول مي ­تواند موجب افزايش دقت ارزيابي ژنتيكي گاوهاي هلشتاين ايران گردد. البته با توجه به هزينه بر بودن ركوردگيري لازم است اين موضوع از نظر اقتصادي نيز مورد بررسي قرار گيرد. به­ علاوه پيشنهاد مي­ گردد جهت افزايش دقت برآورد پارامترهاي ژنتيكي از مدل مناسب استفاده گردد.

In this study, appropriate genetic co (variance) structure across ages of milk production in the Iranian Holstein cows was modeled using 35167 records originated from 1098 sires and 27236 dams. These data were collected from 110 herds during 2011 to 2015 by the Iranian Animal Breeding Center. For all lactations, birth year, birth month, calving year, calving season, calving month, age and herd were considered as the fixed effects. The effect of the animal age was fitted as a covariate. In this research, maternal genetic and non-genetic effects, the effect of herd-year-season as well as the animal genetic effects were fitted as the random effects. For each lactation, to investigate the importance of fixed and random effects, univariate animal model was used. In order to fit the best model for genetic analysis of the five lactations pre-structured and unstructured multivariate models and repeatability model were used. The results show in comparison with pre-structure models, unstructured and repeatability models are less appropriate for genetic analysis of milk yield. The results derived from the best model indicate that milk yield is genetically changed up to 3rd lactation but no changes were found for the later lactations therefore, selection accuracy of Iranian Holstein cows could be increased when the additional milk records measured at the second and third lactations are used as well as the first lactation milk records. This issue should be studied economically as measuring the additional records takes more cost. In addition, it is suggested using appropriate models to increase the accuracy of estimated genetic parameters.