اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر عملكرد خانوادگي و روابط والد- فرزندي والدين داراي كودكان مبتلا به ناتواني يادگيري

Effectiveness of acceptance and commitment therapy on family performance and parent-child relationships of the parents of children with learning disability

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر عملكرد خانوادگي و روابط والد- فرزندي والدين داراي كودكان مبتلا به ناتواني يادگيري انجام گرفت. روش: روش پژوهش حاضر نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماري پژوهش حاضر، شامل تمام والدين داراي كودكان مبتلا به ناتواني يادگيري شهر اصفهان در سال تحصيلي 96-1395 بود. در اين پژوهش از روش نمونه‌گيري غيراحتمالي در دسترس و گمارش تصادفي استفاده شد. بدين صورت كه از بين والدين كودكان مبتلا به ناتواني يادگيري مراجعه كننده به مركز مشاوره تماشا، تعداد 30 والد به صورت هدفمند و در دسترس انتخاب و به صورت گمارش تصادفي در گروه‌هاي آزمايش و گروه كنترل گمارده شدند. گروه آزمايش مداخله آموزشي را طي دو ماه و نيم در 10 جلسه 90 دقيقه‌اي دريافت نمودند. اين در حالي بود كه افراد حاضر در گروه گواه اين مداخله را در طول فرايند انجام پژوهش دريافت نكردند. پرسشنامه‌هاي مورد استفاده در اين پژوهش شامل پرسشنامه رابطه والد- فرزندي(فاين، مورلند و شوبل، 1983) و پرسشنامه عملكرد خانواده(ناتان، بالدوين و بيشاب، 1983) بود. داده‌هاي حاصل از پژوهش به شيوه تحليل كواريانس توسط نرم‌افزار آماري SPSS24 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: نتايج حاصل از تحليل داده‌ها نشان داد كه درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر عملكرد خانوادگي(P<0/001) و روابط والد- فرزندي(P<0/001) والدين داراي كودكان مبتلا به ناتواني يادگيري موثر بوده است. نتيجه‌گيري: بر اساس يافته‌هاي پژوهش حاضر مي‌توان چنين نتيجه گرفت كه درمان مبتني بر پذيرش و تعهد مي‌تواند به عنوان يك درمان كارآمد جهت بهبود عملكرد خانوادگي و روابط والد- فرزندي والدين داراي كودكان مبتلا به ناتواني يادگيري مورد استفاده گيرد.

Introduction: The present study was conducted to investigate the Effectiveness of acceptance and commitment therapy on family performance and parent-child relationships of the parents of children with learning disability. Methods: The present study was quasi-experimental with pretest, posttest and control group design. The statistical population of the study included all the parents of the children with learning disability in the city of Isfahan in academic year 2016-17. Non-probable available sampling method and random putting were used in the present study in a way that 30 parents were selected through purposive and available method from those referred to Tamasha consultation center and they were randomly put into experimental and control groups. The experimental group received training intervention during two-and-a-half months in ten ninety-minute sessions while the people in the control group didn’t receive such intervention in the process of doing the study. The applied questionnaires included parent-child relationship questionnaire (Fine, Morland and Shobel, 1983), and family performance questionnaire (Nathan, Baldwin, and Bishop, 1983). The research data were analyzed through ANCOVA method via SPSS 24 software. Results: The data analysis results showed that acceptance and commitment therapy has been effective on family performance (P < 0.001) and parent-child relationships (P < 0.001) in the parents of the children with learning disability. Conclusions: According to the findings of the present study it can be stated that acceptance and commitment therapy can be employed as efficient therapy to improve family performance and parent-child relationships of the parents of the children with learning disability.