ارتقاي فرهنگ مالياتي و تأثير آن بر گسترش چتر مالياتي و شناسايي مؤديان جديد

در ضرورت توجه به عوامل فرهنگي مؤثر بر تمكين مالياتي، شواهد متقن و متعددي وجود دارد كه نشان ميدهد تمكين مالياتي مؤديان در كشورهاي مختلف دنيا فقط تحت تاثير سازوكارها و اهرمهاي الزامآور قانوني نمي باشد. در اين پژوهش به بررسي ارتقاي فرهنگ مالياتي و تأثير آن بر گسترش چتر مالياتي و شناسايي مؤديان جديد، پرداخته شده است. در اين تحقيق در ابتدا عوامل مؤثر بر فرهنگ مالياتي در 9 گروه، شامل: هنجارهاي فرهنگي و جمعيتي، ارزشهاي اجتماعي، ميزان فساد مالي و اداري در جامعه، قانون­مداري، دانش مالياتي، ضمانت اجرايي، رضايتمندي مؤديان، رضايتمندي كارگزاران، عزم و اراده دولت مردان. با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) شناسايي و رتبه بندي شده اند. سپس به بررسي ميزان تأثير عوامل شناسايي شده، بر توسعه چتر مالياتي، پرداخته شده است. اين تحقيق در سطح خبرگان و متخصصان متشكل از اعضاي هيأت علمي دانشگاه، مميزين مالياتي و مديران سازمان امور مالياتي كشور اجرا شده است. نتايج تحقيق نشان داد ضمانت اجرايي، دانش ماليات، هنجارهاي فرهنگي، به ترتيب رتبه هاي اول تا سوم را به خود اختصاص داده اند. همچنين زيرمعيارهاي تفاوت سني افراد، بهبود اخلاق شاغلان هر حرفه، وجود فقر در جامعه و عدم رفاه كافي، رعايت قوانين، رعايت اخلاق و ارزش، آشنايي اشخاص با جرائم، شاخص نظارت نهاد مردمي بر مصرف ماليات، درك مؤديان از اعمال تساوي قانون، تكريم كارگزاران، شفاف سازي قانون و كارآمد كردن آن، بالاترين امتياز را در الويت بندي زيرمعيارها، به خود اختصاص داده است. نتايج بررسي ميزان تأثير عوامل شناسايي شده بر توسعه چتر مالياتي، نشان داد هنجارهاي فرهنگي، ارزشهاي اجتماعي و ميزان فساد مالي و اداري، به ترتيب، بيشترين ميزان تأثير را به­ خود اختصاص داده اند