آناليز كمّي امنيت غذايي در استان خراسان رضوي بر مبناي توليد سيب‌زميني

Quantitative analysis of food security in Khorasan razavi province based on potato production

مفهوم امنيت غذايي از كشاورزي پايدار وسعت بيشتري دارد لذا براي تحقق آن در جوامع مختلف، عوامل متعددّي نظير دسترسي، توانايي تهيه، بهره‌برداري و ثبات مواد غذايي به عنوان اركان اصلي نقش دارند. در اين پژوهش شاخص‌هاي امنيت غذايي مورد نياز محاسبه و با استفاده از پرسشنامه ميزان مصرف سيب زميني در استان خراسان رضوي تعيين و ميانگين عملكرد كشاورزان خبره طي دو سال اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد بين توليد سيب‌زميني (63 گرم به ازاي هر نفر در روز) با ميزان تقاضا (125 گرم به ازاي هر نفر در روز) 198/5 درصد تفاوت وجود داشت و توليد سرانه پاسخگوي تقاضاي جمعيت استان نبود. بر اين اساس نياز به واردات سيب‌زميني برابر با 155/5 هزار تن بدست آمد. با اين حال 2/4 درصد از انرژي غذايي، 8/2 درصد پروتئين، 9/11 درصد ويتامين C و بين 1 تا حدود 10 درصد ويتامين‌هاي گروه B مورد نياز افراد از توليدات سيب‌زميني استان فراهم شد. همچنين نتايج نشان داد توليد كشاورزان خبره 22 درصد بالاتر از برآورد وزارت كشاورزي براي استان بود كه اين مقدار 80/8 گرم سيب‌زميني را براي مصرف روزانه افراد تأمين نمود و خلأ عملكرد بين كشاورزان خبره و ميانگين توليد استان 50/8 هزار تن بدست آمد. نتايج حاصل با آنكه حاكي از عدم وجود امنيت غذايي از نظر ميزان توليد سيب‌زميني و انرژي غذايي آن بود امّا بر توليد منطقه اي سيب‌زميني بر مبناي مديريت اعمال شده توسط كشاورزان خبره به عنوان يك روش‌ فشرده‌سازي بوم‌شناختي مؤثر در تحقق امنيت غذايي پايدار تأكيد داشت.

The concept of food security is broader than sustainable agriculture that requires a wide range of factors to achieving its sustainability such as food availability, access, utilization and stability as the major pillars of food security. In this study required food security indicators were calculated and Potato consumption in Khorasan Razavi province were determined using questionnaires. Also premire farmers’ average yield was measured in two years. The results showed that there was a difference of 198.5 percent between the production of potato (63 g per person per day) and demand (125 g per person per day) and per capita production of potato was not equal to the demand. According to this, the need to import potatoes was equal to 155.5 thousands ton. However 2.4% of dietary energy, 2.8% protein, 11.9% of the vitamin C and between 1 to 10 percent of vitamins of B group was provided by the province’s potato production. The results also showed the premire farmers produce 22 percent higher than the estimates of the Ministry of Agriculture for the Province. This amount provided 80.8 g potato for daily per capita consumption and gap between potato production of the premire farmers and the province’s potato production was obtained 50.8 thousands ton. Although the results indicated on food insecurity in the province in terms of potato production and its dietary energy but emphasized on the regional potato production based on management practices implied by the premire farmers as an ecological intensification method effective in achieving sustainable food security.