اثر آتش‌‌سوزي بر پوشش گياهي و برخي خصوصيات فيزيكي شيميايي خاك منطقه قلات گناوه در استان كهگيلويه و بويراحمد

The Fire Impact on Vegetation and Physicochemical Properties of Soil in Ghalat Ganaveh Area of Kohgiluyeh and Boyer Ahmad Province

آتش‌‌سوزي گذشته از نابودسازي ذخاير ژنتيكي، سير تكاملي جنگل را در رسيدن به اوج به تأخير مي‌‌‌‌اندازد. در اين تحقيق اثر آتش‌سوزي و تغييرات پوشش گياهي و خاك از سال‌‌ (1392-1381) بررسي شد؛ به ترتيب پس از انجام مراحل تعيين محدوده آتش‌‌سوزي با استفاده از GPS، تهيه نقشه‌‌ واحدهاي همگن در نرم‌‌افزار ArcMap و پياده‌‌سازي شبكه آماربرداري سيستماتيك تصادفي به ابعاد 800 × 1250 متر روي نقشه رقومي منطقه، تعداد 15 قطعه نمونه مستطيلي به ابعاد 25 × 30 متر در واحدهاي همگن و هر يك از تيمارهاي آزمايش (منطقه آتش‌‌سوزي و شاهد) جهت برداشت 5 نمونه خاك از اعماق 10-0 و 20-10 سانتي‌‌متري و اندازه‌‌گيري تعداد پوشش گياهي انتخاب شد. رابطه گونه‌‌هاي گياهي با خصوصيات خاك‌شناسي معني‌‌دار در تجزيه واريانس از قبيل درصد شن و سيلت، اسيديته، درصد كربن، ماده آلي و نيتروژن كل، نسبت كربن به نيتروژن و پاسخ گونه‌‌هاي گياهي به آتش‌‌سوزي با آناليز تطبيقي معكوس (RDA) بررسي شد. نتايج نشان داد كه پاسخ گونه‌‌هاي گياهي Rheum ribes L.، Artemisa aucheri Boiss ، Echinops dichorus L.، .Pisticia atlantica Desf و .Ficus johanis Bois به آتش‌‌سوزي مثبت بوده؛ و آتش‌‌سوزي در منطقه مورد مطالعه باعث تغيير برخي خصوصيات خاك‌شناسي و پوشش گياهي شده است.

Forest fire is the major disturbance that can severely destruct genetic stocks and delays evolution of the forest to reach the climax stage. In this research, the effect of fire, vegetation and soil changes from 2002 to 2013 have studied. Following the steps of determining the scope of fire using GPS, preparing a homogeneous unit map in ArcMap software and implementing a systematic random-access network of 1250 × 800 m on a digital map of the area, 15 pieces of rectangular sample of 25 × 30 meters in homogeneous units and each of the experimental treatments (fire area and control) were chosen to take 5 soil samples from depths of 0-10 and 20-10 cm and measure the number of vegetation cover. The relationship between plant species and soil properties was significant in variance analysis such as gravel and silt percentage, acidity, carbon percentage, organic matter and total nitrogen, carbon to nitrogen ratio, and response of plant species to fire with Redundancy Analysis (RDA). The results showed that the response of Rheum ribes L., Artemis aucheri Boiss, Echinops dichorus L., Pisticia atlantica Desf. and Ficus johanis Bois. were positive to the fire and the fire in the studied area has changed some of the properties of soil and vegetation.