ارزيابي فقهي انجام تحقيقات پزشكي بر روي انسان و حيوان

Jurisprudential Investigation of Medical Study on Humans and Animals

انجام آزمايش‌هاي پزشكي بر روي انسان‌هاي داوطلب (سالم يا بيمار)، حيوانات يا نباتات، جهت بررسي اثر داروهاي رايج و جديد، يكي از مراحل مهم در كشف و توليد داروها و روشهاي درماني جديد است. پژوهش حاضر تلاش مي‌كند با روش كيفي، آزمايش‌هاي تحقيقاتي پزشكي را با توجه به ضرر قطعي يا احتمالي ناشي از آن‌ها و رضايت افراد داوطلب، مورد بررسي فقهي قرار دهد. يافتههاي تحقيق نشان از آن دارد كه مطابق با اصل اباحه انجام آزمايش‌هاي تحقيقاتي پزشكي، به منظور دستيابي به درمان بيماريها، به شرط رضايت فرد داوطلب، مجاز است، البته اگر علم يا احتمال عقلايي ورود ضرر وجود داشته باشد، انجام آن مجاز نبوده ـ در اين زمينه تفاوتي بين آزمايش بر روي مسلمان و غير مسلمان نيست ـ و در صورتي كه ضرورتي ايجاب كند، با تحقق ضوابط و شرايط ضرورت انجام آزمايش مجاز مي‌گردد.

One of the most important steps in discovering new treatment approaches in medicine is testing on volunteers (healthy or sick), animals or plants. The present research aims to investigate medical experiments with qualitative method considering their definite or probable disadvantages and the consent of volunteers from viewpoint of jurisprudence. The findings of the study show that, in accordance with the principle of permission and authorization, conducting medical research experiments to get medical treatment is permissible on the condition of consent of the volunteer, but, if there is scientific or rational probability of harmful occurrence, it is not permitted to do so and in this regard, there is no difference between the experiment on Muslims and non-Muslims. However, if necessary, performing the test is allowed upon completion of the criteria and conditions of necessity.