معرفي دو نقشة قديمي از منطقة لواسان تهران

در اين مقاله دو نقشة قديمي از منطقه لواسان تهران معرفي شده است. نقشهها در دورة قاجار تهيه شده و دو محل گلندوك و شوركاب را شامل ميشود. اطلاعاتي كه در اين مقاله آمده است شامل دو بخش مطالعات كتابخانهاي و ميداني است. مطالعة ميداني بخش عمده كار را به خود اختصاص ميدهد؛ نام برخي از فضاها و مالكان اراضي كه شايد در هيچ كتاب و يا سند تاريخي نوشته نشده و صرفاً ساكن نا يقديم هستند كه خاطراتي از آن دوران در ذهن خود دارند. بدين ترتيب با مراجعه حضوري به محل مورد نظر و تطبيق مكانها با آنچه در نقشة قديم آمده، و مصاحبه با برخي افراد مطلع از تاريخچه و محدوده جغرافيايي، توانستيم شناخت جامعي تحصيل كرده و نامهاي موجود در نقشه را بازخواني نماييم . نقشة اول مربوط به محله گَلَندوك لَواسان است كه در نوزدهم آبان ماه سال 1303ق توسط آقاي لطف الهي ترسيم شده است. محله گلندوك متعلق به ميرزا آقاخان نوري بود كه به فرزندان اش ارث رسيد و تقسيم شد. بر روي نقشه نام نهرها، باغها، اماكن و ابنيهاي كه در آن زمان در اين محدوده قرار داشته وجود دارد. محلة گلندوك در زمان قديم سه رشته قنات و چندين نهر داشت كه همگي آنها در حال حاضر وجود دارند ولي اكثر باغها با توجه به اينكه منطقه از كاربري كشاورزي و باغي به مسكوني تغيير پيدا كرده، از ميان رفته اند. از جمله مجموعه بنام «باغ و عمارت نظامالسلطان » وجود داشت كه بعدها تفكيك و فروخته شد. نقشة دوم مربوط به قرية شوركاب در همسايگي محلة گلندوك است. اين نقشه در سال 1324ش توسط مهندس علي اصغر حيدريان پس از افراز در محل جهت تعيين سهم هر يك از مالكين تهيه شده است. بر اساس اين نقشه، اين روستا متعلق به آقاي آقا سيدكاظم اتحاد، حسن آقا شريفي، و بانو مطهرالسادات شريفي بوده است. بر روي نقشه نام نهرها، قنوات و ابنيهاي كه در آن زمان در اين محدوده قرار داشته وجود دارد. شوركاب در زمان قديم چندين قنات و نهر داشت كه برخي از آنها در حال حاضر خشك شده اند و تعدادي كه باقي مانده شاناند آب به علت حفر چاههاي فراوان در مسيرشان و برداشت غيرمتعارف بسيار كم شده و با توجه به اينكه منطقه از كشاورزي به مسكوني تغيير پيدا كرده آب قنوات باقي مانده به داخل رودخانه سرازير ميشود.