عنوان مقاله :
شاه جديد شوش و انشان (بر اساس آجر نبشته هاي موزه ملي خودروي ايران)
پديد آورندگان :
دانشمند، پارسا دانشگاه آكسفورد - كالج ولفسن , عبدولي، ميثم دانشگاه علامه طباطبايي , معظمي گودرزي، شروين پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري
كليدواژه :
موزة ملى خودرو ايران , ايكى-هلگي , اينشوشينك , شهركلخ , چغازنبيل , منزت
چكيده فارسي :
مقاله حاضر نتيجة خوانش جهار متن ميخى شامل سه آجرنبشته و بك قطعه ستكى است كه به طور اتفاقى توسط نويسندكان مقاله در موزة ملى خودروى ايوان وابسته به ادارة كل موزههاى بنياد مستضعفان كشف شد. از ميان سه آجرنبشته، يكى از آنها به زبان اكدى نوشته شده كه يس از بورسى روشن شد، دو نسخة مشابه آن كه در موزة لوور نكهدارى مى شود، ييش از اين توسط آشورشناس فوانسوى رحمارى ؤوزف استو» در سال 987 1 خوانده شده است. متن در خصوص يادشاهى است كه يرستشكاه يك الهة عيلامى وا به نام «مذزت» بازسازى كرد0ه بود0. از آنجا كه سطر نخست هو دو آجر لوور به شدت آسيب ليده است، استو قادر نبود به درستى نام يادشاه مذكور را در متن بخواند. به اين ترتيب او به اشتباه نام را به شكل «ايكىمهلكى» بازسازى كرد و نتيجه كرفت «ايكىآهلكى» كه نامش ييش از آن در متون عيلامى به عنوان يدر دو يادشاه دوران عيلامى ميانه آمده بود، خود نيز يادشاه بوده است. اين تلقى از متن، به ديكر كت1بهاى يؤوهشى تاريخ عيلام منتقل شد و همواره «ايكى—هلكى» به مثابه صاحب اين آجرها و يادشاهى عيلامى كه يرستشكاه سنت وا بازسازى كرده بود، شناخته شد0 اما آجرنبشتة موزة خودروى ايوان، خوشبختانه د0ر اين بخش كاملا سالم است و يس از بررسى نويسندكان مشخص شد كه كه نام يادشاه «ايكىهتت» است. نامى كه ييش از اين د0ر متون ديكر نيامده بود0 و به اين ترتيب شاهى جديد به تاريخ ايران و عيلام معرفى شده است. دو آجرنبشتة ديكر به زبان عيلامى است و به اونتش —نييويش يادشاه دوران عيلام ميانه تعلق دارد. اين آجر نبشته ها شرح بناى زيكورات جغازنبيل است و اونتش نبيريش آن را فديه خود به خداوند اينشوشيئى معرفى كرده است.
سرانجام، قطعه سنك آشورى، تكه1ى است از متنى مربوط به آشورنصيريال د0وم يادشاه آشور كه نمونه كامل آن در موزة بريتانيا نكهدارى مىشود0 هر دو كتيبه حاوى شرح بناى شهر كلخ و كاخ آن است.