مطالعه تغييرات ميدان هاي طراحي شده تاريخي بر اساس نمونه هايي از پايتخت هاي صفوي و قاجاري

ميدان در مقام يكى از فضاهاى شهرى نقش ويؤه اى در برقراوى ارتباطات شهرى از كنشته تا كنون داشته است. اين فضا د0ر ايجاد تصويرى نهنى از يى شهر براى بيننده حائز اهميت است. يايتخت هاى تاريخى از جمله قزوين، اصفهان، و تهران داراى ميدان هايى باشكوه بودند كه بنا به نياز جامعة شهرى اًن زمازها و يا در راستاى اهداف سياسى حكومت هاى وقت طراحى شدند. بو همين اساس در اين مقاله، ميدان هايى د0ر قزوين و اصفهان صغوى و تمران قاجارى براى مطالعه انتخاب شدند. مطالعات نشان 0ىدهد كه با وجود آن كه ميدان هاى اسعب و سعاد0ت قزوين و در اصفهان د0ورة شاه عباس به وجهى كاملتر در نقش جهان سازمان يافته اند و در ميدان ارى تهران نيز نشانه هايى از شباهت با ميدان هاى صغوى نمول يافته است. در زمان ناصرالديزشاه قاجار تحول بزركى در كالبد وكاركرد ميدان ل± داد. اين مقاله در يى اًن است تا با روشى مقايسه اى و با استغاده از منابع تاريخى به تحليل جكونكى اين تفييرات و ييامدهاى آن بيردازد. نتايج تحقيق بيانكر تحول در ارزش ها و ساختارهاى اجتماعى است كه سبب ايجاد تفييرات كالبدى و كاركودى در ميدان به ويؤه از نيمة دورة قاجار شده است. در همين راستا ضمن مطالعة ميدازهاى اسب و سعادت قزوين كه د0ر زمان شاه طهماسب طراحى شده اند، به بررسى ميدان نقش جهان اصفهان بوداخته شده است و به بنبال آن ميدان هاى ارى و توبخانة تهران د0ر دورة قاجار مورد مطالعه قراركرفته اند.