شناسايي شكستگي هاي تراوا با استفاده از امواج استونلي در يكي از چاههاي هيدروكربني واقع در جنوب ايران

Detection of permeable fractures by Stoneley waves in a hydrocarbon well in south of Iran

نرخ توليد هيدروكربني در مخازن شكافدار به مراتب بيشتر از ساير مخازن است. بنابراين شناسايي شكستگي هاي تراوا در سنگ مخزن از اولويت هاي اساسي به شمار مي رود. روشهايي همچون نگاربرداري تصويري و مغزه گيري دقت بسيار بالايي در شناسايي شكستگي ها دارند اما قادر به تفكيك شكستگي هاي تراوا از شكستگي هاي ناتراوا نيستند. از اين رو به كارگيري روشهاي مكمل نظير استفاده از امواج استونلي جهت تشخيص شكستگي هاي تراوا با استقبال فراواني مواجه گشته است. از آنجا كه شكستگي هاي تراوا باعث بازتابش امواج استونلي مي گردند، با مطالعه و تحليل اين پديده، تراوايي و يا عدم تراوايي يك شكستگي قابل بررسي خواهد بود. در اين مقاله از قسمت موج استونلي داده هاي برداشت شده توسط دستگاه نگاربرداري صوتي DSI (Dipole Shear Imager) در يك چاه نفتي واقع در جنوب ايران جهت شناسايي شكستگي هاي تراوا استفاده شده است. در ابتدا قسمت موج استونلي داده هاي دستگاه با استفاده از فيلتر ميانگين متحرك در زمان، از نوفه هاي غيرتصادفي و تكرارشونده در بستر زمان پاكسازي ميگردد و سپس با استفاده از فيلتر فركانسي مناسب، فركانس هاي ناخواسته حذف ميگردد. در مرحله بعد و با استفاده از فيلتر فركانس- عدد موج، الگوهاي جناغي شكل موجود در امواج استونلي كه ناشي از بازتابش اين امواج در مواجهه با شكستگي هاي تراوا ميباشد، جداسازي و با تقسيم انرژي اين قسمت بر انرژي قسمت باقي مانده، ضرايب بازتاب در اعماق مختلف محاسبه ميگردد. با تعيين محل و چگالي شكستگي ها با استفاده از نگار FMI و با توجه به ضرايب بازتاب محاسبه شده، تراوايي شكستگي ها به صورت كيفي قابل تفسير است. البته توجه به دو عامل ديگر ايجاد ضرايب بازتاب يعني ريختگي هاي شديد ديواره اي و تغييرات ليتولوژيكي فراوان در اينگونه تفاسير امري ضروري است.

In naturally fractured reservoirs, hydrocarbon production is mainly depends on permeable fractures. Therefore detecting permeable fractures in reservoir rock is a priority. Generally, there are many methods to detect fractures in reservoirs includes using imaging log, temperature log, mud loss log. Imaging logs are unable to predict if a fracture is permeable or not, therefore It is necessary to use some complementary methods like acoustic methods to detect permeable fractures. In this paper, we analyzed a DSI (Dipole Shear Imager) tool which was taken from one of the hydrocarbon reservoirs in south of Iran. First, by using a commercial software (Geolog), the stoneley wave was separated into direct and reflected parts. Then the reflection coefficient of the stoneley wave calculated in the studied section. It is possible to determine if a fracture from FMI log is permeable or not By comparing it to its reflection coefficient. the Results of this method is promising.