تبيين نقش خدمات تنظيم خانواده در توانمندي زنان: يك مطالعه كيفي

Role of Family Planning Services in Empowering Women: a Qualitative Study

مقدمه: امروزه تنظيم خانواده از مفهوم كنترل جمعيت رها گرديده و به عنوان يك عنصر اساسي در حقوق باروري، توانمندي و ارتقاي موقعيت زنان در جامعه مطرح است تا زوجين به صورت داوطلبانه، بر پايه آگاهي و بينش، دست به تصميم‌گيري مسؤولانه درباره فرزندآوري خود بزنند. لذا اطمينان از توانمندي زوجين به هنگام ارايه خدمات تنظيم خانواده، خصوصاً توانمندسازي زنان يك پيش‌نياز ضروري جهت ارتقاي سلامت و توسعه است. اين مطالعه جهت تبيين نقش خدمات تنظيم خانواده در توانمندي زنان، با رويكرد كيفي انجام شد. روش كار: اين مطالعه با روش تحليل محتواي كيفي صورت گرفت. مشاركت‌كنندگان 37 خانم متأهل سنين باروري واجد شرايط تنظيم خانواده تحت پوشش مراكز بهداشتي ارايه دهنده خدمات تنظيم خانواده در شهر اصفهان بودند كه با نمونه‌گيري هدفمند از بين داوطلبين انتخاب شدند. اطلاعات با ضبط هفت جلسه بحث گروه متمركز و پنج مصاحبه فردي جمع‌آوري و مكتوب گرديد. داده‌ها با روش آناليز محتواي كيفي تحليل شدند. يافته‌ها: با تحليل توصيف مشاركت‌كنندگان درباره عوامل توانمندي در مراكز ارايه خدمات تنظيم خانواده، چهار طبقه اصلي استخراج گرديد كه شامل: جلب مشاركت مردان در خدمات تنظيم خانواده، فراهم كردن خدمات جامع سلامت باروري، توسعه خدمات رايگان تنظيم خانواده، و بكارگيري تكنولوژي مناسب براي اطلاع‌رساني جامعه بود. نتيجه‌گيري: تحليل ديدگاه مشاركت‌كنندگان حاكي از آن است كه رويكرد فعلي مراكز بهداشتي در ارايه خدمات تنظيم خانواده نتوانسته است تمايلات باروري زنان را به طور همه جانبه‌اي حمايت و برآورده نمايد. از اين رو الگوي ارايه خدمات و محتواي آن بايد مورد بازنگري قرار گيرد و با تمركز بر ارايه خدمات تنظيم خانواده همزمان به زوجين، خدمات جامع بهداشت باروري و درمان كامل عوارض روش‌هاي پيشگيري، به تصميم‌گيري آگاهانه و مسؤولانه زنان كمك نمايد تا آن‌ها بتوانند كنترل بيشتري بر باروري خود داشته باشند.

Introduction: Nowadays, family planning is a separate concept from contraceptive tools. It is considered as a fundamental element in accessing to fertility rights, empowering women, and promoting women’s status in societies. It aims to empower women for appropriate decision-makings about family planning and help them to have aware decisions. To be assure of women’s empowerment, while giving family planning services, is an essential prerequisite for enhancing reproductive health. This study aimed to explore women’s perceptions about role of family planning services in empowering them. Methods: In this qualitative study, data were gathered from 37 married women who were using contraceptives and were willing to participate in the study. Seven focus group discussions and five individual interviews were recorded and analyzed using qualitative content analysis method. Results: Analysis of data emerged four main categories about the role of health centers in empowering women: calling for men’s participation in family planning counseling by health providers, providing comprehensive reproductive health services, extending free family planning services, and applying suitable technology for informing society. Conclusion: T he results showed that present physical access to health centers and free family planning services cannot help women to fulfill their needs. Health centers should provide new approaches to provide comprehensive reproductive health services. This will result in helping women to decide consciously and voluntarily to have more control over their fertility.