رفتارهاي خطرزاي مرتبط با مصدوميت‌هاي غيرعمدي دانش‌آموزان دبيرستاني شهر تهران-1388

Risky Behaviors Leading to Unintentional Injuries among High School Students in Tehran, 2009

مقدمه: با توجه به بروز بالاي مصدوميت‌هاي غيرعمدي كودكان و نوجوانان و چندگانه بودن علل رخداد آن‌ها، مطالعه‌اي با هدف تعيين رفتارهاي پر خطر مرتبط با بروز مصدوميت‌هاي غيرعمدي در دانش‌آموزان دبيرستاني شهر تهران در سال 1388 انجام شد. روش كار: از تعداد 237300 دانش‌آموزان دبيرستاني و هنرستاني مدارس دولتي و غيردولتي شهر تهران، تعداد 727 دانش‌آموز كه داراي شرايط ورود به مطالعه بودند (محدوده سني 19 -12 سال، سالم، حذف افراد بيمار) به صورت تصادفي چند مرحله‌اي انتخاب و بررسي شدند. مناطق 19گانه آموزش و پرورش به روش طبقه‌بندي به سه منطقه شمال، مركز و جنوب تقسيم شدند. از پرسشنامه مركز مديريت بيماري‌هاي آمريكا در زمينه رفتارهاي پرخطر كه در ايران بومي‌سازي و اعتباربخشي شده است استفاده شد. با انجام مصاحبه اطلاعات مورد نياز جمع‌آوري شد. مصدوميت‌هاي غيرعمدي مطالعه شده شامل سقوط، سوختگي، سوانح ترافيكي، مسموميت در خانه و يا مدرسه بود. يافته‌ها: ميانگين و انحراف معيار سني جامعه مورد بررسي 16.8±1.2 بود. 44% از پسران و 38% از دختران در معرض رفتارهاي خطرزاي منجر به مصدوميت‌هاي غيرعمدي قرار داشتند. ميزان رانندگي بدون گواهينامه در پسران بيشتر از دختران و عدم استفاده از كمربند ايمني در مدارس دولتي نسبت به مدارس غيردولتي و در جنوب تهران نسبت به ساير مناطق شايع‌تر بود 41/6% (p<0.005). از دانش‌آموزان مصرف خودسرانه دارو و 18/1% رفتارهاي پرخطر منجر به سقوط داشتند. نسبت قابل توجهي از افراد مطالعه، رفتارهاي پرخطري مانند عدم استفاده از محل مجاز عبور عابر پياده، موتورسواري بدون استفاده از كلاه ايمني، رانندگي بدون داشتن گواهينامه رانندگي، مواجهه با مواد خطرناك منجر به مسموميت و فعاليت‌هاي منجر به سقوط داشتند. به طور كلي رفتارهاي پرخطر پسران افزايش معناداري نسبت به دختران داشت (p<0.001). نتيجه‌گيري: با توجه به بالا بودن ميزان رفتارهاي پرخطر مرتبط با مصدوميت‌هاي غيرعمدي در جامعه مورد مطالعه به خصوص در ميان پسرها و در مناطق محروم‌تر شهري، لازم است برنامه‌ريزي براي كاهش اين گونه رفتارها براي پيشگيري از مصدوميت‌هاي غيرعمدي توسط مراجع ذي‌ربط مورد توجه قرار گيرد.

Introduction: Unintentional injuries are multi-causal and highly reported among children and adolescents. This study aimed to determine risky behaviors leading to unintentional injuries among high school students in Tehran in 2009. Methods: From 237300 high school students (185151 in public and 52149 in private schools), 727 students were selected using multistage randomized sampling. From 20 educational districts, eight districts were selected and were divided to three north, centre, and south areas. Data were gathered using the standard questionnaire of the CDC which had been validated in Iran. Participants were healthy students aged 12-18 years. Risky behaviors related to falling, burning, poisoning, and road traffic injuries were studied. Results: The students aged 16.8±1.2 years. Overall, 44% of male students and 38% of female students were exposed to risky behaviors. Driving without having driving-license was more common among male students studying in public schools (p<0.001). Motorcycling was more common among students studying in the high schools located in the south of Tehran (p<0.001). Male students had more substance abuse, driving without driving-license, and motorcycling without using helmets (p<0.001). Conclusion: Because of high prevalence of risky behaviors related to unintentional injuries, mainly among boys and those who live in more deprived areas, decision-makers should have population-based programs to decline risky behaviors.