تحليل مشكلات پژوهش حيطه دندان‌پزشكي و راهكارهاي اصلاحي آن در ايران (يك مطالعه كيفي)

Research Problems and Solutions in Dentistry in Iran: a Qualitative Study

مقدمه: رشد علمي ايران طي سال‌هاي اخير بسيار چشمگير بوده است. در اين ميان توليدات علمي رشته دندان‌پزشكي نقش مهمي در روند افزايش توليدات علمي كشور داشته‌اند. با وجود افزايش روز افزون علاقمندان به امر پژوهش، متأسفانه عوامل باز دارنده متعددي در راستاي انجام پژوهش به نحو مطلوب و استفاده از نتايج آن‌ها وجود دارد. هدف مطالعه حاضر شناسايي مشكلات پژوهش دندان‌پزشكي در كشور و ارايه راهكارهاي مطلوب جهت اصلاح آن‌هاست. روش كـار: در مطالعه حاضر مشكلات پژوهش در حيطه دندان‌پزشكي طي يك بحث گروهي با استفاده از مدل بحث گروهي اسمي با حضور جمعي از بهترين دندان‌پزشكان و كارشناسان فن، به صورت عميق تحليل گرديد. بحث گروهي اسمي با حضور 22 نفر از افراد با سابقه طولاني مديريتي در سطوح مختلف دانشگاهي وكشوري و طي چهار مرحله: 1) ليست كردن مشكلات؛ 2) دسته‌بندي مشكلات؛ 3) وزن‌دهي؛ و 4) ارايه راهكارانجام شد. يافته‌ها: از 45 گزينه يا مورد مطرح شده در بحث گروهي به عنوان مشكلات پژوهش در دندان‌پزشكي ايران، 28 مورد مربوط به سياست‌ها و عملكرد داخل دانشگاه‌هاي علوم پزشكي (حيطه نقطه ضعف) و 17 مورد مربوط به سطوح خارج از دانشگاه (حيطه تهديد) بودند. ميانگين كلي وزن مشكلات حيطه نقطه ضعف در دو بعد اهميت و امكان تأثيرگذاري به ترتيب 11/73 و 12/74 از 20 بودند. در حيطه تهديدات، ميانگين كلي وزن براي تمام موردها، در دو بعد اهميت و امكان تأثيرگذاري به ترتيب 9/89 و 10/12 به دست آمدند. از 115 راهكار ارايه شده توسط افراد شركت كننده در بحث، 72 مورد مربوط به حيطه نقطه ضعف و 43 مورد مربوط به حيطه تهديد بودند. نتايج نشان داد كه ايجاد يك واحد سياست‌گذاري مشخص (دبيرخانه) به عنوان هماهنگ كننده تحقيقات دندان‌پزشكي در كشور به منظورتعيين اولويت‌هاي پژوهش دندان‌پزشكي (در سطح ملي و محلي) با محوريت ارتقاي سلامت جامعه و هدفمند كردن تحقيقات از مهم‌ترين راهكارهاي قابل اجرا در راستاي ارتقاي پژوهش دندان‌پزشكي در كشور مي‌باشد. نتيجه‌گيري: با توجه به اين كه مشكلات دروني دانشگاه‌ها اهميت بيشتري نسبت به مشكلات بيروني داشتند، به نظر مي‌رسد بايستي در مديريت درون دانشكده‌اي تغييراتي صورت پذيرد تا بتواند بهتر اعضاي هيأت علمي و محققان را با مشكلات جامعه آشنا كند، ايشان را به انجام تحقيقات مربوطه ترغيب نمايد و نتايج پژوهش‌ها را منتشر نمايد. لازم به ذكر است در اين مسير مي‌بايست زيرساخت‌هاي لازم مانند توانمندسازي نيروهاي محقق، افزايش امتيازات تحقيقات و همچنين ارايه تسهيلات لازم براي تسريع امر فراهم گردد.

Introduction: In recent years, Iran's scientific growth has been impressive. Despite increasing research outputs and number of researchers over the past few years, there are still several barriers in conducting research studies. This study aimed to investigate problems of and solutions to the research in dentistry in Iran. Methods: This qualitative study was carried out using nominal group technique in 2011.We invited 22 dentists, expert in managing academic institutes and research centers in local and national levels. The nominal group discussion was held in four stages: 1) listing the problems 2) classification of the problems 3) weighting the problems and 4) presenting solutions. Results: From 45 items outlined in the discussion group, 28 items were classified as internal policies and practices of the universities (weakness area), and 17 items were classified as out of university problems (threat area). In the weakness area, the means of the problem weight in both importance and influence dimensions were 11.73 and 12.74 out of 20, respectively. In the threat area, the means of the problem weight in both importance and influence dimensions were 9.89 and 10.12 out of 20, respectively. From 115 solutions provided by the participants, 72 ones were related to the weakness area and 43 ones were related to the threat areas. The results showed that establishing a research secretariat in order to identify dental research priorities (at national and local levels), promoting community-focused health, and conducting goal-based research were the most applicable solutions. Conclusion: The results showed that weakness area problems were most important than the threat area problems from the participants point of views. It seems that university management should design appropriate plans to help academic members become familiar with problems of the society and publish their research studies. Appropriate infrastructure should be provided to empower academic members of the universities such as giving incentives and facilitating rese3arch study processes.