شناسايي اولويت‌هاي پژوهشي ايمني بيمار در كشور

Research Priorities for Patient Safety in Iran

مقدمه: با توجه به نياز مبرم به انجام پژوهش‌هاي مربوط به ايمني بيمار و اهميت انجام پژوهش‌هاي با اولويت و كاربردي و توليد شواهد متقن، مطالعه حاضر به منظور تعيين اولويت‌هاي پژوهشي حيطه ايمني بيمار در كشور طراحي و اجرا گرديد. روش كار: مطالعه‌ حاضر با استفاده از روش دلفي كلاسيك تعديل شده، در سال 1391 انجام شد. خبرگان به تعداد 45 نفر به صورت هدفمند از ميان سه گروه ذي‌نفع مشتمل بر سياست‌گذاران و برنامه‌ريزان، مديران و مسؤولان سازمان‌هاي ارايه‌دهنده خدمات بهداشتي درماني و اعضاي هيأت علمي كه به نحوي با حيطه ايمني بيمار درگير و يا آشنا بودند انتخاب شدند و با استفاده از سه پرسشنامه، اطلاعات لازم را تكميل نمودند. پرسشنامه اول با توجه به مرور متون مرتبط، توسط پژوهشگر طراحي شد؛ پرسشنامه‌هاي دوم و سوم با توجه به نتايج پرسشنامه‌هاي قبلي تهيه و طراحي شد. روايي صوري پرسشنامه‌ها در هر مرحله با نظرخواهي از تعدادي از خبرگان دردسترس، آزمون و تأييد شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS ويرايش 16 تحليل گرديد. يافته‌ها: چهار موضوع پژوهشي حيطه ايمني بيمار شامل بررسي و اپيدميولوژي تهديدكننده‌هاي ايمني بيمار (14 زيرموضوع)، ريشه‌يابي تهديدكننده‌هاي ايمني بيمار (5 زيرموضوع)، ارتقاي ايمني بيمار ( 21 زيرموضوع) و ارزيابي و بازخور اقدامات و راهكارهاي ايمني بيمار ( 5 زيرموضوع) شناسايي شد. زيرموضوع انواع خطاهاي دارويي و اپيدميولوژي آن‌ها، بيشترين و زيرموضوع ايمني بيمار و واحدهاي ارايه‌دهنده خدمات سلامت آموزشي و غيرآموزشي، كمترين اولويت پژوهش را به خود اختصاص دادند. نتيجه‌گيري: يافته‌هاي مطالعه توانست با مشخص كردن نيازهاي پژوهشي كشور در زمينه ايمني بيمار، سياست‌گذاران، پژوهشگران و سازمان‌هاي ذي‌ربط را در انتخاب موضوعات موردنياز ياري رساند. همچنين توانست امكان بهره‌مندي حداكثر از توانمندي‌هاي موجود را در جهت تأمين منافع بيماران و عموم افراد جامعه ميسر سازد. پيشنهاد مي‌گردد فهرست اولويت‌هاي شناسايي شده به منظور جهت‌دهي به تأمين شواهد كافي در حيطه ايمني بيمار، به طرق مختلف، در اختيار ذي‌نفعان مربوطه قرار گيرد و پژوهشگران از آن به عنوان راهنماي انجام پژوهش‌ها استفاده نمايند.

Introduction: Given the need of doing researches related to patient safety, conducting applicable studies in this field, and making evidences, this study aimed to recognize and define the research priorities in patient safety fields. Methods: This study was carried out using Modified Classis Delphi technique in 2013. The study participants were all policy-makers, planners, managers and officials of healthcare organizations as well as faculty members involved in patient safety issue. Purposive sampling was employed to select 45 participants. Data was gathered using three questionnaires. The first questionnaire was prepared on the base of the review literature and the other questionnaire was designed on the base of the previous results. The validity of used questionnaire was confirmed by experts. Collected data were analyzed using SPSS-16. Results: Four themes were identified including "epidemiology of threatening factors of patient safety" (with 14 subthemes), "root analyzing of threatening factors of patient safety" (with 5 subthemes), "patient safety improvement" (with 21 subthemes) and "evaluation and feedback of patient safety solutions" (with 5 subthemes). The most important subtheme (first priority) was the study of medical errors in using drugs (drug errors) and the less important subtheme (last priority) was the study of educational and non-educational healthcare centers and patient safety. Conclusion: Our findings indicated the Iran’s research needs in patient safety field. This could help policy-makers, researchers and related organizations to choose suitable and applicable topics to investigate on the patient safety issues. Also, it makes possible utilizing available capacities to satisfy patients and society needs. It is suggested that the identified research properties to be given to relevant stakeholders in order to organize efforts of providing sufficient evidence in patient safety field.