مخارج سلامت و رشد اقتصادي در ايران: مقايسه استان‌هاي توسعه‌ يافته، كمتر توسعه‌ يافته و توسعه‌ نيافته

Health Expenditure and Economic Growth in Iran: Comparing Developed, Less Developed and Undeveloped Provinces

مقدمه: با توجه به اين‌كه خدمات بهداشتي-درماني مناسب يكي از زيربناهاي مهم هر كشور در فرآيند توسعه است، در دسترس بودن متوازن و متعادل امكانات و تجهيزات بخش سلامت در نواحي مختلف جغرافيايي كشور داراي اهميت فراواني مي‌باشد. روش‌كار: پژوهش حاضر با تكيه بر مدل‌هاي پانل و استفاده از تخمين‌زن‌هاي اثرات ثابت و تصادفي، رابطه ميان مخارج سلامت و رشد اقتصادي استان‌هاي مختلف ايران را در فاصله سال‌هاي 1383 تا 1394 مورد بررسي قرار‌داد. جامعه آماري تحقيق، تمامي استان‌هاي كشور بودند كه طبق شاخص وزارت صنعت، معدن، و تجارت، به سه دسته توسعه‌يافته، كمتر‌ توسعه‌يافته، و توسعه‌نيافته تقسيم مي‌شوند. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه مخارج بخش سلامت تاثيري مثبت و معني‌دار بر رشد اقتصادي هر سه گروه از استان‌ها داشته است. البته، تاثير اين مخارج بر رشد اقتصادي استان‌هاي توسعه‌يافته بيشتر از دو گروه ديگر بود. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج به‌دست آمده، بخشي از شكاف توسعه‌اي موجود ميان سه گروه مختلف از استان‌ها را مي‌توان بر اساس شكاف موجود در مخارج بخش سلامت آنها توضيح داد.

Background: According to the role of appropriate health care services in the process of economic development in each country, the availability of balanced health facilities in different geographical areas of the country is very important. Methods: Hence, in this study, the relationship between health expenditure and economic growth in Iran’s provinces in the time period of 2004 - 2015 is investigated based on the panel models and using fixed and random effect estimators. The underlying provinces are divided into three groups such as developed, less developed, and undeveloped, based on the Index of Ministry of Industry, Mining, and Trade. Results: The results indicate that health expenditure has the positive and significant effect on economic growth in all provinces, however, this effect in developed provinces are more than two other groups. Conclusions: Therefore, a part of the existence gap between three groups of the provinces could be explained by the gap in health expenditure.