پديد آورندگان :
سيدزاده آبرس، سيامك دانشـگاه آزاد اسـلامي - واحـد كـرج - گـروه مهندسـي صنايـع , دالوري، مجيد دانشـگاه آزاد اسـلامي - واحـد كـرج - گـروه مهندسـي صنايـع , باباخاني، مسعود دانشـگاه علـم و صنعـت ايـران - گـروه مهندسـي صنايـع
چكيده فارسي :
مقدمه: هدف از اين پژوهش تجزيه و تحليل روابط ميان متغيرهاي اقتصادي (توليد ناخالص داخلي، كسري بودجه و هزينه تحقيق و توسعه در بخش بهداشت و درمان) و غيراقتصادي (دياكسيد كربن و جمعيت بالاي 65 سال) بر مخارج بهداشتي ايران با استفاده از دو گروه داده‌هاي كلان و بودجه خانوار در دوره 1392-1370 و پيش‌بيني براي سال‌هاي آتي مي‌باشد.
روش كار: به اين منظور، از روش حداقل مربعات معمولي و آزمون همگرايي يوهانسون به كمك نرم‌افزار Eviews 9 و جهت پيش‌بيني نيز از مدل سيستم پويا و نرم‌افزار Vensim 6.0b استفاده‌شده است. مأخذ داده‌ها، مركز آمار ايران، بانك مركزي ايران، بانك جهاني و سازمان جهاني بهداشت تا سال 1395 مي‌باشد.
يافته‌ها: نتايج مدل كلان نشان مي‌دهد كه در كوتاه‌مدت رابطه‌ي معناداري بين اغلب متغيرهاي مستقل كلان و مخارج بهداشتي دولتي وجود ندارد ولي در بلندمدت براي متغيرهاي توليد ناخالص داخلي، دياكسيد كربن و كسري بودجه علاماتي مطابق انتظارات تئوريك به‌دست‌آمده است. نتايج مدل دوم كه در آن از داده‌هاي خانوار استفاده‌شده، رابطه‌ي معنادار بين متغيرهاي دياكسيد كربن و كل مخارج خانوار بر مخارج بهداشتي خانوار در كوتاه‌مدت را تأييد مي‌نمايد.
نتيجه‌گيري: باوجود افزايش مستمر مخارج بهداشتي دولتي طي دوره موردبررسي، به دلايل متعدد ساختاري، تأثيرات كوتاه‌مدت آن در بخش بهداشت و درمان به‌اندازه‌اي نبوده كه باعث كاهش هزينه‌هاي متقاضيان خدمات درماني (خانوارها) شود، بلكه سبب افزايش پرداخت از جيب بيماران شده است. بر اساس خروجي مدل پيش‌بيني، انتظار مي‌رود در سال‌هاي آينده سهم مخارج بهداشتي دولتي بيش‌تر از سهم بخش خصوصي شود.
چكيده لاتين :
Introduction: The purpose of this paper was to analyze the relationship between economic variables (gross domestic product (GDP), the budget deficit, and health R and D spending, in the health sector) and noneconomic (carbon dioxide and the population over 65 years) on Iran’s health expenditures using 2 groups of macro economy and household budget for the period 1993 - 2013 and year- ahead forecasting.
Methods: For this purpose, ordinary least squares (OLS) method and Johanson cointegration test with Eviews 9 software and for forecasting, dynamic system model and Vensim 6.0 software has been used. The references of data, statistical center of Iran, central bank of Iran, world development indicators (WDI), and
world health organization (WHO) has until 2015.
Results: The results of the macro model reveal no presence of a short run causal relationship between variables and government expenditure on health, while in the long run, GDP, Carbon dioxide, and budget deficit was found to be significantly causally related to health expenditure. The results of the second model in which data used household, meaningful relationship between carbon dioxide, and total household spending on household health expenditure in the short term is confirmed.
Conclusions: Despite the continuous increase spending on government expenditure on health during the period examined, for various structural reasons, short-term effects on the health sector had not been enough to reduce applicants’ (households) health care expenses; however, it also increased the paid out of patient’s pocket. It is expected in the years ahead for the share of government health expenditure to be higher than the share of the private sector.
