بررسي تركيب‌پذيري عمومي و خصوصي و هتروزيس تعدادي از لاين‌هاي خيار تيپ تازه‌خوري به روش تجزيه دي‌آلل ناقص

Assessment of General and Specific Combining Ability and Heterosis of some Cucumber (Cucumis sativus L.) Fresh Type Lines through Half Diallel Analyses

ارزيابي تركيب‌پذيري عمومي و خصوص، هتروزيس و نحوه عمل ژن‌ها براي صفات زمان تا ظهور اولين گل ماده، زمان تا اولين برداشت، تعداد ميوه در شاخه اصلي و طول بوته تا اولين ميوه در قالب آزمايش دي‌آلل ناقص 7×7 با استفاده از روش دوم و چهارم در مدل ثابت گريفينك براي تعدادي از لاين‌هاي خيار در سال 1393 صورت گرفت. ميانگين مربعات تركيب‌پذيري عمومي و خصوصي براي تمامي صفات معني‌دار بود كه بيانگر اهميت هر دو اثرات افزايشي و غالبيت ژن‌ها در توارث اين صفات مي‌باشد. ميزان تركيب‌پذيري خصوصي زمان تا ظهور اولين گل ماده و تعداد ميوه در شاخه اصلي از تركيب‌پذيري عمومي آن‌ها بيشتر بود كه نشان‌دهنده غالب بودن عمل غيرافزايشي ژن‌ها بود. در صفت روز از كاشت تا اولين برداشت و طول بوته تا اولين ميوه با توجه به تركيب‌پذيري عمومي بالا توسط عمل افزايشي ژن‌ها كنترل مي‌شوند. لاين‌هاي B12 و B10 باتوجه به تركيب‌پذيري عمومي و خصوصي بالا براي توليد بذر هيبريد خيار مطلوب بوده و توصيه مي‌گردند.

Assessment of general and specific combining , heterosis and genes action for traits until the advention of the first female flower, time to first harvest, the number of fruit branch main and plant height up to first fruit the were experiment half diallel 7×7 second and fourth Griffing method using a fixed model for a number cucumber lines in 2014. Result of variance analysis showed significant differences among genotypes. Mean squares of general combining and specific combining revealed significant differences for all traits. These reflects the importance of both addative and dominance effects genes of inheritance traits. Specific combining for traits until the advention of the first female flower and number of fruit branch main was futher general combining which reflects the non - addative genes action. For traits time to first harvest and fruit plant height up to first fruit due to the high general combining controlled by addative and non -addative genes action. Line B10 and B12 due to general and specific combining ability for seed production of hybrid cucumber is desirable and recommended.