شناسايي و تحليل پيامدهاي ناشي از جابجايي سكونتگاهي: در: مطالعه‌اي قوم‌ نگارانه روستاي گرازي در شهر تايباد

Identifying and analyzing the consequences of residential displacement: An ethnographic study of the Gorazi village in Taybad County

جابجايي از جمله پديده هايي است كه در حوزۀ سكونتگاهي مورد بحث قرار مي گيرد. چنين پديده اي اغلب در اثر بروز عوامل طبيعي يا انساني در مناطق روستايي به اجرا در مي آيد. بي شك جابجايي سكونتگاهي كه مشتمل بر تغيير مكان يك جمعيت از نقطه اي به نقطه اي ديگر است، پيامدهاي مطلوب و نامطلوبي را به دنبال دارد كه جوانب مختلف زندگي گروه هدف را تحت الشعاع قرار مي دهد. بر اين اساس، شناسايي پيامدهاي ناشي از فرايندهاي جابجايي نقش مهمي در مديريت اين فرايندها دارد. در اين زمينه، هدف اصلي تحقيق حاضر تحليل پيامدهاي ناشي از جابجايي سكونتگاهي در روستاي گرازي از توابع شهرستان باخرز در استان خراسان رضوي بود. اين مطالعه با رهيافتي كيفي و به شيوۀ قوم نگاري انتقادي انجام شد. جامعۀ آماري پژوهش مشتمل بر آن دسته از اهالي روستاي گرازي بود كه تجربۀ مشترك جابجايي سكونتگاهي داشتند. به منظور جمع آوري داده ها از روش نمونه گيري هدفمند استفاده شد. اشباع نظري به عنوان معيار تعيين حجم نمونه مورد نظر قرار گرفت. داده هاي اين پژوهش با استفاده از تكنيك مصاحبۀ نيمه ساختاريافته و مشاهدۀ مشاركتي جمع آوري شدند. نتايج تحقيق نشان داد پيامدهاي ناشي از جابجايي سكونتگاهي در روستاي گرازي مشتمل بر سه بعد فيزيكي كالبدي، اجتماعي و اقتصادي است. بي توجهي به بسترهاي اجتماعي و كالبدي روستاي پيشين سبب بروز پيامدهاي نامطلوب اجتماعي و تغيير ساختارهاي شغلي شده است. پيامدهاي نامطلوب كالبدي زمينه ساز پيامدهاي اجتماعي، نظير تعارضات اقشار اجتماعي و پيامدهاي اقتصادي، نظير افزايش بدهكاري ها، شده است.

Displacement is one of the phenomena which are considered in residential areas. Such phenomenon is often implemented after occurring the natural or human disasters. Undoubtedly, the residential displacement, which involves the displacement of a population from a location to another location, has a desirable and undesirable consequence, that affects the various aspects of the life of the target group. Accordingly, identifying the consequences of displacement processes plays an important role in managing these processes. In this regard, the main purpose of this study was to analyze the consequences of residential displacement in Gorazi village, located in Bakherz district in Khorasan Razavi province. This qualitative study employed the critical ethnographic methodology. The population of the study was consisted of the residents of Gorazi village who have experienced the residential displacement. Data were collected through purposive sampling to reach theoretical saturation. Individual semi-structured interviews technique and participant observation were employed to data collection. Generally, the results showed that the consequences of residential displacement in the Goriza village consisted of physical, social and economic dimensions. Ignore to the social and physical contexts of the former village, has caused the adverse social consequences and then has changed the job structures. In fact, the adverse consequences have caused social consequences, such as social conflictions, and economic consequences, such as increased debt levels.