محدوديت‌هاي مؤثر بر رفتار سازگاري كشاورزان با كم‌آبي (مورد مطالعه: شهرستان شوشتر)

Constraints affecting the farmers’ adaptation to water scarcity (The Case of Shushtar County

تغييرات آب و هوايي تهديدي براي امنيت آب، منابع آبي و دسترسي به آب هاست و از اين رو يكي از تهديدات عمدۀ بخش كشاورزي تلقي مي‌شود. كشاورزان توانايي متفاوتي براي اجراي استراتژي‌هاي سازگاري دارند و هزينه هاي مالي و غير مالي بر رفتار انسان تاثير مي‌گذارد. پژوهش حاضر با هدف بررسي عوامل محدودكننده موثر بر رفتار سازگاري كشاورزان شهرستان شوشتر در مواجهه با تغييرات آب و هوايي انجام شد. جامعۀ آماري اين پژوهش كشاورزان شهرستان شوشتر بودند كه 251 نفر از آن‌ها بر اساس جدول بارتلت به عنوان نمونۀ آماري انتخاب شدند. براي انتخاب نمونۀ مورد مطالعه از روش نمونه‌گيري تصادفي متناسب بهره گرفته شد. ابزار گرد‌آوري اطلاعات، پرسشنامه‌اي محقق‌ساخت بود كه روايي صوري آن توسط متخصصان تاييد و پايايي آن با ضريب آلفاي كرونباخ بررسي شد (0.73-0.43). نتايج نشان داد متغيرهاي خطر درك‌شده و خودكارآمدي تاثير مستقيم، مثبت و معنا‌داري بر حفاظت از خود داشته‌اند. همچنين حفاظت از خود، تاثير مستقيم مثبت و معنا‌داري بر متغير رفتار سازگاري داشت. مي توان استدلال كرد متغيرهاي درك خطر و خودكارآمدي تاثير غير مستقيم معنا‌داري نيز بر رفتار سازگاري كشاورزان دارند. در مجموع مدل پيشنهادي تحقيق توانسته است 35 درصد از تغيير‌پذيري متغير رفتار سازگاري را تبيين كند. بر اساس يافته ها افزايش آگاهي و اطلاعات كشاورزان در زمينۀ شدت خطرات و آسيب هاي كم‌آبي، روش‌هاي سازگاري به منظور آشنايي با سهولت اجراي روش ها و در نتيجه افزايش خودكارآمدي افراد مي تواند بروز رفتار سازگاري را بهبود بخشد.

Climate change is a threat to water security, water resources and access to water, and thus considered as one of the major threat to the agricultural sector. Farmers have different ability to implement adaptation strategies and that pecuniary and non-pecuniary costs affect human behavior. This study aimed to assess the factors influencing farmers’ adaptation to climate change in Shushtar County. The population of interest consisted of farmers in Shushtar County. According to Bartlett table, a total of 251 farmers were estimated as a sample size. Random sampling was used to draw a sample of farmers from the study area. Data were collected through personal interviews based on a structured questionnaire. The face validity of the questionnaire was confirmed by experts. The reliability of the main scales of the questionnaires was examined by Cronbach Alpha coefficients, which ranged from 0.43 to 0.73. The results showed that the variable of self-efficacy and risk perception have a direct and positive effect on the variable of adaptation behavior. The results showed that the variable of self-protection has a direct effect on the variable of adaptation behavior. The variables of risk perception and self-efficacy have an indirect effect on the variable of adaptation behavior. Collectively, the suggested model is capable predict 35 percent of the variability adaptation behavior.