ارزش‌يابي طرح مشاركت مادران در روند رشد و مراحل تكامل كودكان بر اساس مدل CIPP

The evaluation of mothers' participation project in children’s growth and development process based on the CIPP model

مقدمه: بررسي كشوري ارزيابي رشد كودكان نشان داده است كه درصد زيادي از كودكان كشور دچار افت رشد هستند. علاوه بر آن در گذشته طرح‌هاي زيادي در زمينه رشد و تغذيه اطفال انجام شده است ولي مي‌توان گفت كه اكثريت آن‌ها بدون ارزش‌يابي و بررسي نتيجه رها گرديده است اين مطالعه با هدف ارزش‌يابي طرح مشاركت مادران (جلب مشاركت مادران در بهبود رشد و تغذيه اطفال بر اساس مدل Context, Input, Process Product (CIPP)) پس از گذشت دو سال انجام شده است. روش‌ها: اين مطالعه از نوع مطالعات توصيفي و در قالب مطالعات ارزش‌يابي است كه در آن 90 زوج مادر و كودك در قالب دو گروه مشاركت‌كننده در طرح و يك گروه شاهد (همسان شده با گروه شركت كننده در طرح) جهت بررسي نتايج مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوري اطلاعات در مطالعه حاضر فرم پايش رشد كودك و پرسش‌نامه مورد استفاده در طرح مشاركت مادران بوده است و اطلاعات از طريق مصاحبه سازمان يافته، جمع‌آوري و با استفاده از نرم افزار SPSS15 و آزمون‌هاي آماري مناسب مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. يافته‌ها: نتايج مطالعه اختلاف معني‌دار بين دو گروه مورد بررسي در ميانگين نمره اعتماد به نفس مادران (0/001> P)، عملكرد مادران در آموزش دادن به سايرين (0/006= P)، مدت زمان مطالعه (0/004=P ) و فراواني مادران، شركت در برنامه‌هاي آموزشي (0/002= P)، آشنا به كارت پايش رشد (0/03= P)، داراي عملكرد صحيح رسم منحني رشد (0/001> P)، آگاه از انواع منحني‌هاي رشد (0/001= P) و مادران آگاه در زمينه اهداف پايش رشد (0/001> P) نشان مي‌دهد. نتيجه‌گيري: نتايج نشان از ماندگاري اثرات آموزش‌هاي ارايه شده در طرح مشاركت مادران و بهبود آگاهي و عملكرد مادران در خصوص رشد و تكامل كودكان پس از گذشت دو سال دارد كه اين امر كارآيي مدل مورد استفاده (CIPP) در برنامه آموزشي نشان مي‌دهد.

Background: Assessment of national children's growth indicated a high prevalence of growth failure among them. Many previous projects have studied the children’s growth & nutrition status but most of them have not evaluated. The aim of this study was to evaluate the mothers' participation project after passing two years. Methods: In this descriptive and Summative evaluation study, 90 mother and child pairs were enrolled. They studied in two case and control groups. Case group consist of mothers(n = 90) who tended in “mother’s participation projects“ in 2003 and Control group were mothers in Dastgerd center who has been matched with case group and were not participated in this program. Data collected using children growth chart and questionnaire was used in the project. Obtained data was analyzed by SPSS software and nonparametric statistical tests. Findings: The results showed significant differences between two groups in following items; mean of maternal self-esteem (p < 0.001), maternal performance in training others (p = 0.006), weekly study time (p = 0.004), frequency of mothers participation in education programs (p = 0.002), their knowledge about the growth monitoring card (p = 0.03),their ability in drawing growth curves (p < 0.001), Mothers knowledge about types of growth curves (p = 0.001)and the objectives of growth monitoring (p < 0.001). Conclusion: Considering the sustained improvement of maternal knowledge and function regarding children’s growth and development after 2 years of participation in the project, the performance of CIPP model was confirmed in this field.