پديد آورندگان :
يزدانسپاس، امير سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , رضايي، محمد سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان آذربايجان غربي - بخش نحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , چايچي، مهرداد سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان همدان - بخش نحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , بابايي، تقي سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان مركزي - بخش نحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , امين زاده، غلامرضا سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان اردبيل - بخش نحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , زارع فيضآبادي، احمد سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان خراسـان رضـوي - بخش تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , رضوي، عليرضا سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان خراسـان رضـوي - بخش تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , قلي سنجري، امير سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان اردبيل - بخش نحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , قدسي، مسعود سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان خراسـان رضـوي - بخش تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , كامل، مسعود سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان زنجان - بخش تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , عابدي، سعيد سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان آذربايجان شرقي - بخش نحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , ناظري، محمود سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان خراسـان رضـوي - بخش تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , عزت احمدي، مسعود سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان خراسـان رضـوي - بخش تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , صالحي، پرويز سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان فارس - بخش تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , حسيني باي، كريم سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان قزوين - بخش تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , عاشوري، شهناز سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان آذربايجان غربي - بخش نحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , سعيدي، عباس دانشگاه شهيد بهشتي , اسماعيل زاده مقدم، محسن سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , نجفي ميرك، توحيد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , افشاري، فرزاد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , سراج، ميترا دانشگاه گوئلف , هوشيار، رحيم سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان آذربايجان غربي - بخش نحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , صفوي، صفرعلي سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان اردبيل - بخش نحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , عطاحسيني، محمود سـازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي ومنابع طبيعـي اسـتان خراسـان رضـوي - بخش تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر
كليدواژه :
اقليم سرد , تنش خشكي , آبياري بهينه , پتانسيل و پايداري عملكرد
چكيده فارسي :
ارقام مناسب و اصلاح شده نقش موثري در افزايش توليد ايفا مي نمايند. رقم گندم حيدري حاصل برنامه به نژادي گندم اقليم سرد كشور است كه در سال زراعي 76-1375 از تلاقي لاين Ghk«s»/Bow«s»//90Zhong87 با رقم شيرودي در كرج ايجاد گرديد. در سال زراعي 77-1376 نسل F1 و طي سال هاي زراعي 82-1377 نسل هاي در حال تفكيك آن در كرج مورد ارزيابي قرار گرفت. اين رقم در طول سال هاي زراعي 87-1383 در آزمايشات مقايسه عملكرد سراسري اقليم سرد كشور مورد بررسي قرار گرفت. در آزمايشات يكنواخت سازگاري در شرايط آبياري نرمال و تنش خشكي پس از مرحله گلدهي كه در سال هاي زراعي 87-1385 در 12 ايستگاه تحقيقاتي اقليم سرد اجرا گرديد، رقم حيدري با ميانگين عملكرد دانه 7145 كيلوگرم در هكتار در شرايط نرمال و 6032 كيلوگرم در هكتار در شرايط خشكي برتر از رقم شاهد (شهريار) به ترتيب با ميانگين عملكرد 6413 كيلوگرم در هكتار در شرايط نرمال و 4507 كيلوگرم در هكتار در شرايط خشكي بود. بيشترين عملكرد دانه رقم حيدري در شرايط آبياري نرمال به ميزان 10600 كيلوگرم در هكتار در سال زراعي 85-1384 از ايستگاه تحقيقاتي همدان گزارش گرديد. در پروژه هاي تحقيقي- تطبيقي و تحقيقي- ترويجي نيز رقم گندم حيدري برتر از ارقام شاهد بود. اين رقم داراي تيپ رشد بينابين مي باشد. ميانگين وزن هزار دانه آن در شرايط آبي و تنش خشكي به ترتيب 41 و 36 گرم، دانه آن سخت با رنگ روشن (زرد كهربايي)، ميانگين ارتفاع بوته آن 86 سانتي متر، ميانگين تعداد روز تا گلدهي آن (از 11 دي ماه) 128 روز و تعداد روز تا رسيدن آن در شرايط آبي و تنش خشكي به ترتيب 176 و 165 روز و ميانگين دوره پرشدن دانه در شرايط آبي و تنش خشكي به ترتيب 48 و 37 روز است. رقم حيدري نسبت به بيماري زنگ زرد واكنش مقاوم، و به بيماري هاي زنگ قهوه اي و سياه واكنش نيمه حساس نشان داد و از نظر شاخص هاي كيفيت نانوايي، در گروه گندم هاي با كيفيت خوب شناسايي گرديد.
چكيده لاتين :
Haydari was developed from the cross between Ghk"s"/Bow"s"//90Zhong87 line and Shiroodi cultivar in Cereals Research Field at Karaj in 1996-97 cropping season. The F1 generation and segregated populations were managed at Karaj from 1997 to 2003. The performance of Haydari was evaluated in breeding nursery trials across all the research stations in cold regions of the country from 2004 to 2008 and in on-farm and verification trials from 2008 to 2014. It expressed grain yield higher than the other genotypes and check cultivars throughout the experiments. High grain yield and tolerance to terminal drought make Haydari well-suited to the cold regions in Iran. The highest grain yield of Haydari was 10600 kg ha-1 under irrigated condition which reported from Hamedan experimental station in 2005-06 cropping season. It displayed resistance to stripe rust and moderate susceptibility to leaf rust and stem rust. Across all experimental sites over two years، the average grain yield of Haydari under optimum irrigation and post-anthesis drought stress conditions was 7.1 and 6.0 t ha-1 compared to 6.4 and 4.5 t ha-1 for Shahryar (check cultivar)، respectively. Haydari has exhibited good general baking quality similar to check cultivar Shahryar. It is an awned and facultative in growth habit and its grain is hard and amber. Haydari was registered in 2015 and is appropriate for under optimum irrigation and post-anthesis drought stress conditions in cold regions of Iran.