پديد آورندگان :
يزدي فيض آبادي، وحيد دانشگاه علوم پزشكي كرمان - پژوهشكده آينده پژوهي درسلامت - مركزتحقيقات عوامل اجتماعي موثربرسلامت , مهرالحسني، محمد حسين دانشگاه علوم پزشكي كرمان - پژوهشكده آينده پژوهي در سلامت - مركز تحقيقات انفورماتيك پزشكي , منجمي، فرشيد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي - معاونت آموزشي , پورحسيني، سميرا دانشگاه علوم پزشكي كرمان - پژوهشكده آينده پژوهي در سلامت - مركز تحقيقات مديريت ارائه خدمات سلامت
كليدواژه :
نابرابري , عملكرد آموزشي , ضريب جيني , علوم پزشكي , ايران
چكيده فارسي :
مقدمه و اهداف: دسترسي به فرصت‌هاي برابر آموزش از حقوق اساسي هر كشور محسوب مي‌گردد و رفع نابرابري ها بويژه در آموزش عالي يكي از مهم‌ترين اولويت‌هاست. مطالعه حاضر با هدف سنجش نابرابري آموزشي در حوزه علوم پزشكي استان‌هاي ايران انجام شد.
روش‌كار: در اين مطالعه، نابرابري آموزشي با استفاده از ضريب جيني اندازه‌گيري شد. شاخص‌هاي مورد مطالعه شامل تعداد دانشجو، تعداد هيات علمي، تعداد كاركنان، رشته هاي تحصيلي و بودجه آموزشي بود. داده‌ها با نرم افزار Stata نسخه 14 تحليل شد.
يافته‌ها: طي سال‌هاي مورد مطالعه، ضريب جيني شاخص‌هاي تعداد دانشجويان زن از 0/51 به 0/46، دانشجويان مرد از 0/53 به 0/46 و اعضاي هيات علمي از 0/59 به 0/53، روند كمابيش كاهشي را نشان داد. در حالي كه نابرابري در تعداد كاركنان غيرهيات علمي از 0/49 به 0/50 و بودجه آموزشي از 0/53 به 0/54 افزايش ناچيزي را نشان داد. در تعداد رشته‌هاي تحصيلي بر حسب مقطع تحصيلي، كارشناسي ناپيوسته با كمترين نابرابري، از 0/13 تا 0/17 متغير بود و بيشترين نابرابري مربوط به فلوشيپ كه از 0/66 تا 0/69 متغير بود.
نتيجه‌گيري: به رغم كاهش نابرابري در برخي شاخص‌هاي آموزشي، نابرابري در شاخص تعداد رشته‌هاي تحصيلي در برخي مقاطع تحصيلات تكميلي و تعداد دانشجويان بر حسب جنسيت و بودجه آموزشي زياد است. اين مسأله مستلزم توجه سياست‌گذاران به توسعه متوازن زيرساخت‌هاي آموزشي در استان‌ها براي ايجاد فرصت‌هاي برابر آموزشي مي‌باشد.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Access to equal educational opportunities is one of the fundamental rights in each country, and elimination of inequalities, especially in the higher education system, is one of the most important priorities. This study aimed to measure educational inequality in the medical sciences sector in Iranian provinces.
Methods: In this study, educational inequality in medical sciences was measured using the Gini coefficient. The study indexes included the number of students, faculty members, staff, majors and educational budget. Data were analyzed using Stata 14 software.
Results: During the study years, the Gini coefficient of the number of female students, male students, and faculty members showed a more or less decreasing trend from 0.51 to 0.46, from 0.53 to 0.46, and from 0.59 to 0.53, respectively. However, the values of inequality in the number of personnel working in educational sector and educational budget showed a slight increasing trend from 0.49 to 0.50 and from 0.53 to 0.54, respectively. According to the academic majors, the lowest Gini coefficient was related to non-continuous bachelor’s degree that varied from 0.13 to 0.17, and the highest value was related to fellowship degree ranging from 0.66 to 0.69 in the study years.
Conclusion: Despite reduced inequality in some educational indicators, there is a high inequality in the number of academic majors of some postgraduate degrees, number of students by gender, and educational budget, which requires policy makers to focus more on balanced distribution of educational infrastructures among provinces to provide equal educational opportunities.
