مطالعه زمينه هاي جمعيت شناختي بيداري اسلامي

Demographic Aspects of Islamic Awakening

اين مقاله، بخشي از پژوهشي است كه به مطالعه ويژگي هاي جمعيت شناختي بيداري اسلامي پرداخته است. اين مطالعه توصيفي با اين سوال آغاز شد كه آيا بين ويژگي هاي جمعيت شناختي كشورهايي كه بيداري اسلامي را تجربه مي كنند شباهت يا تفاوتي وجود دارد؟ در پاسخ به اين سوال از روش مطالعه تطبيقي و با استفاده از راهبرد مورد محور به مقايسه كشورها و تحليل شباهت ها و تفاوت هاي جمعيتي آنها پرداخته شد. در اين مطالعه كشورها در قالب سه دسته مورد مقايسه قرار گرفتند. دسته اول شامل كشورهاي مصر، تونس، ليبي و يمن؛ دسته دوم، شامل كشورهاي بحرين و سوريه و دسته سوم، شامل كشورهاي عربستان، عمان، الجزاير و مراكش مي باشد. نتايج به دست آمده نشان مي دهد كه شباهت زيادي بين ويژگي هاي جمعيت شناختي كشورهايي كه بيداري اسلامي را تجربه كرده اند وجود دارد. با مقايسه اين ويژگي ها در مي يابيم كه الگوي مشابهي در ويژگي هاي جمعيت شناختي اين كشورها وجود دارد كه مي تواند زمينه بروز مخاصمات را فراهم نمايد. اما اين بدان معني نيست كه هر جا اين همگرايي جمعيتي مشاهده شود بروز مخاصمات حتمي است. بلكه بايد توجه داشت كه اين ويژگي هاي جمعيت شناختي بالقوه عاملي براي ناآرامي هاست كه بايد با عوامل ديگري تركيب شوند.

This article is based on a descriptive demographic study of Islamic awakening. This study began with the question of “whether demographic characteristics of countries with Islamic awakening are similar or not?”. To answer this question, a comparative study using case-based approach was conducted to compare and analysis demographic similarities and differentials. According to the finding of this study, countries can be divided into three types. The first type consists of Egypt, Tunisia, Libya and Yemen. The second type includes Bahrain and Syria. an‎d the third type consists of Saudi Arabia, Oman, Algeria and Morocco. The results show that there is a close similarity between demographic characteristics of the countries with Islamic awakening which can create grounds for conflicts. But this does not mean that wherever, there is population convergence, incidence of conflict is inevitable. It should be noted that the demographic characteristics are potential factor for instability that should be considered in combination with other factors.