بررسي ارتباط بين حركات جمعيت و برابري جنسيتي در ايران با استفاده از مدل سري هاي زماني (90-1335)

The Relationship between Population Processes and Gender Equality in Iran using Time-Series Model (1956-2011

تلاش براي شناسايي عوامل مرتبط با برابري جنسيتي، به عنوان يكي از مولفه هاي اصلي توسعه اجتماعي، جايگاه برجستهاي در مطالعات اجتماعي/جمعيتي سالهاي اخير داشته است، با اين حال، بررسي ارتباط تحولات جمعيتي با برابري جنسيتي به ندرت مورد توجه قرار گرفته است. در اين راستا، مطالعه حاضر با رويكردي توصيفي-تحليلي و با استفاده از روش تحليل ثانوي داده ها و بهره گيري از مدل سري هاي زماني، سعي در بررسي روابط بين حركات جمعيت (باروري، مرگ و مير و مهاجرت) با برابري جنسيتي در دوره زماني 90-1335 در ايران داشته است. نتايج تحقيق حاكي از افزايش قابل ملاحظه ميزان برابري جنسيتي در دوره مورد بررسي است. از ميان عوامل حركت جمعيتي، اميد به زندگي زنان و ميزان خام مهاجرت تاثير مثبت و معناداري بر برابري جنسيتي داشته و ميزان باروري كل (با كنترل اثر درصد جمعيت زير 15 سال در مدل نهايي) تاثير معناداري نشان نداده است. براساس ضريب تبيين ايستاي مدل سري زماني برازششده، سه متغير مذكور، حدود 52 درصد از واريانس برابري جنسيتي را تبيين كرده اند.

Attempt to recognize associated factors of gender equality, as one of the main indicators for social development, has acquired an outstanding role in social/demographic studies in recent years. However, limited attention has been made to the relationship between population dynamics and gender equality. To this end, the current study aimed to assess the relationship between population dynamic (fertility, mortality and migration) and gender equality using a descriptive-analytical approach and secondary data analysis and Time Series model during 1956-2011 in Iran. The findings are indicative of a considerable increase in gender equality during the study period. From among population dynamic, women’s life expectancy and gross migration rate had a positive and statistically significant effect on gender equality, while total fertility rate (TFR) did not show any statistically significant effect (upon controlling the effect of under 15 years old population proportion at final model). According to the stationary R-square of the fitted time series model, three mentioned variables could explain around 52 percent of variations in gender equality during the study period.