تاثير متغيرهاي اجتماعي سن، تحصيلات و سبك بر بازنمايي آوايي واج /r/ در گونة گوگاني تركي‌ آذري

The Effect of Social Variables of Age, Education and Style on the Phonetic Representation of /r/ in the Gogani Variety of Azeri

گونة گوگاني يكي از گونه‌هاي تركي آذري در ايران است. از ويژگي‌هاي جالب اين گونه، تبديل واج /r/ به [j] در گفتار است. هدف پژوهش حاضر بررسي تأثير متغيرهاي اجتماعي (سن، تحصيلات و سبك) و متغير محيط آوايي (ميان‌واكه‌اي و ساير محيط‌ ها) بر بازنمايي آوايي واج /r/ است. در چارچوب پيشنهادي لباو (1966 و 2006) و به شيوۀ مصاحبه، در مجموع 1200 واژه از 30 گويشور اين گونه از تركي آذري جمع‌آوري گرديد. داده ها بر اساس متغير سن و تحصيلات به سه طبقه تقسيم شدند. همچنين، داده‌ها بر اساس متغير سبك به دو سبك محاوره‌اي و رسمي طبقه‌بندي گرديدند.در تمامي اين تقسيم‌بندي‌ها دو محيط ميان‌واكه‌اي و ساير محيط‌ها نيز مدنظر قرار گرفتند.پس از تجزيه و تحليل داده‌ها و با استفاده از آزمون آماري خي‌دو مشخص گرديد كه تأثير سن، تحصيلات، سبك و محيط آوايي بر بازنمايي آوايي واج /r/ معني‌دار بوده و در حقيقت، بازنمايي آوايي اين واج دراين گونه تابعي است از تعامل متغيرهاي اجتماعي و متغير محيط آوايي.

Gogani is one of the varieties of Azeri spoken in Iran. One remarkable feature of this variety is the conversion of /r/ to [j] in speech. This research aims to study the effect of social variables such as age, education and style and linguistic context (i.e. intervocalic and other contexts) on the phonetic representation of /r/. Following Labov’s (1966, 2006) framework and through the interview method, 1200 words from the speech of 30 Gogani speakers were collected. The corpus was then divided into three groups based on the variables of age and education. The corpus was also classified into two styles of casual and formal speech. In all these categorizations, two phonetic contexts including intervocalic and non-intervocalic contexts were taken into consideration. The results of chi-square analyses show that age, education, style and phonetic context have a significant effect on the phonetic representation of /r/. In fact, the phonetic representation of this phoneme is a function of interaction between social and phonetic variables.